ABAIDY SÓZDEN UTQAN KIM?

Birde Naýshabaı degen kisi Abaıǵa “Sizdiń aqylyńyz ben sózińizge oraıly sóz, aqyl aıtqan kisi boldy ma?”,- dep surapty. Sonda Abaı:

- Meniń Ábdirahman degen balam bar edi. Toǵyz jasynda Semeıge orys mektebine oqýǵa berdim. Balamnyń aqylyn bileıin dedim de

“Qalqam Ábish, osy jaratylysta aq zatty asyl ma, qara zatty nárse asyl ma?”-dedim.

 Ábish “Aq zatty asyl ǵoı”,- dedi.

Men “Olaı emes, qara zatty nárse asyl” dedim.

Betime qarap kúldi de, “Qarany qalaı asyl deısiz?”- dedi.

 Men aıttym:

 “Adam balasy barlyq dúnıedegi jaratylysty kózben kóredi. Kózdiń aǵy kórmeıdi, ortasyndaǵy kishkene qarashyǵy kóredi. Qaranyń asyldyǵyna - osy dálel. Qaǵaz - aq, odan adam oqyp bilim almaıdy, ústine jazǵan qara sııadan óner, bilim alady. Jas shaqta adamnyń saqal, shashy qara bolady. Qartaısa aǵarady, jas kúnde aqyl, bilim, qaırat kóp bolady. Shash, saqal aǵaryp qartaıǵanda aqyl, bilim, qaırat azaıady. Muhammed paıǵambar qudaıdyń dıdaryn kórýge qarańǵy túnde barypty deıdi, kúndiz aq, jaryqta barmapty. Tún qara emes pe? Sondyqtan aqtan qarany asyl ma dep oılaımyn,- dedim.

Sonda Ábish -“Onyń bárin nemen oılap bildińiz?”,- dedi.

Men “Aqylmen oılap bildim”,-dedim.

- Olaı bolsa, aqyl mıda bolmaı ma, mı aq emes pe?- dedi. Ekinshi, aqyl - nur jaryq zat. Ol da aqqa uqsamaı ma,- dedi.

Men balamnyń taýyp aıtqan sózine razy bolyp, mańdaıynan ıiskedim,-depti.