AQYL TÝRALY
Paıǵambarlar men múminderdiń jáne kápirlerdiń aqyl-sanalary eshqashan teń bolmaıdy. Paıǵambarlarda bolatyn aqyl-sana kápirlerde bolmaıdy dep uǵý kerek. Kimde-kim «Barlyq adam balasynyń aqyl-sanalary birdeı. Kápir men musylmannyń aqyl-sanasy teń»,-dese ol bıdǵatshy.
- Tabıǵı sana:
-Bul aqyl barlyq adamda birdeı. Kápirler de ózderin jaratqan bir ıeniń barlyǵyn biledi.
2. Kásibı sana:
-Kimde-kim ǵulamalar men danyshpan kisilerdiń májilisterinde kóp otyrsa, olardyń áńgimesin kóp tyńdasa jáne osy isterine qanshalyqty mán berse sonshalyqty aqyly da arta túsedi.
3. Syılyqqa bitken aqyl:
-Kápirler bul aqyldan úlessiz, olar Uly Qudiretti moıyndamaı nesibesiz qalady. Al, musylmandar men Paıǵambarlarǵa bul aqyl teń beriledi. Eger bulaı bolmasa, Alla Taǵala Quranda Paıǵambarlary men qarapaıym musylmandarǵa birdeı sóılemes edi.
4. Paıǵambarlyq aqyl:
-Bul aqyldy jaı musylmandarǵa násip etpegen, óıtkeni, ol Paıǵambarlarǵa ǵana tán nárse.
5. Qurmetke bitken aqyl:
-Bul múbárák, kúlli Paıǵambarlardyń táji, eki dúnıeniń sardary, Allanyń habıbisi Muhammed(s.ǵ.a)-ke Jabbar Iemiz qurmetpen bergen aqyl.
Ibn Múnabbıh bylaı depti:
«Men toqsan bir kitap oqydym, bárinde de eger búkil adam balasynyń aqyl, oı-sanasy jınalsa ekinshi jaqtan Muhammed (s.ǵ.s)-ke berilgen aqyl qoıylsa, ózge maqulyqtardyń aqyly ol kisige bitken aqyldyń aldynda saharanyń qumdarynyń ishindegi bir túıir qumdaı bolar edi-aý!».
Haq Taǵala aqyldy myń etip jaratyp, onyń bir bóligin jalpy jumyr bas pendelerine óz qalaýynsha úlestirip bergen, al, qalǵan 999-yn óz uly hıkmetimen (danalyǵymen) Muhammed(s.ǵ.s)-ke syılady.