BES ShYNAIY MEREKE
قَالَ اَنَسٌ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ: كَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا يَخْرُجُ يَوْمَ الْفِطْرِ حَتَّى يَأْكُلَ تَمَرَاتٍ وَيَأْكُلُهُنَّ وِتْرًا. (قط)
Ánás (r.a.) aıtqan: “Paıǵambarymyz (s.a.ý.) Ramazan aıt kúni tańerteń bir-eki qurma jemeı úıden shyqpaıtyn jáne qurmany bir-birlep jeıtin” (Súnán Daraqýtnı)
Paıǵambarymyz (s.a.ý.) bylaı degen: “Aıt kúni tań mezgilinde Alla Taǵala perishtelerin jer júziniń jan-jaǵyna jiberedi. Ár perishte bir-bir kósheniń basyna kelip: ‘Ýa, Muhammedtiń úmmeti! Qaırymdy Rabbylaryńnyń quzyryna shyǵyńdar. Óıtkeni ol molynan beredi jáne úlken kúnálardy keshedi’ deıdi. Muny adam men jynnan basqa búkil maqulyq estıdi. Halyq aıt namazyn oqý úshin úılerinen shyqqanda Alla Taǵala perishtelerine: ‘Ýa, perishtelerim! Jumysyn tolyq bitirgen adamnyń alatyny ne?’ deıdi. Perishteler ‘Ýa, Rabbymyz! Alatyny eńbeginiń tolyq aqysy’ deıdi.
Alla Taǵala olarǵa: ‘Ýa, perishtelerim! Sender kýá bolasyńdar, olardyń Ramazan aıynda ustaǵan orazalarynyń, oqyǵan namazdarynyń saýaby retinde men de rızashylyǵymdy jáne keshirimimdi beremin’ deıdi. Sonan soń Alla Taǵala: ‘Ýa, quldarym! Menen surańdar. Aıbynym men kúsh-qýatym atynan at eteıin, búgin diniń men dúnıeń úshin menen ne surasań, sony beremin’ deıdi”.
Musylman balasynyń Ramazan jáne Qurban aıttan basqa myna ýaqytta taǵy bes shynaıy merekesi bar:
1. Sol jaǵyndaǵy perishte jazatyn jaman amal tappaǵanda.
2. Sákárat ýl-máýtte (ajal jetip jany keýdeden shyqqan kezde) súıinshi habarmen perishteler kelip, “Sálem, ýa, múmin, sen jánnattyqsyń” dep qýantqanda.
3. Qabirge qoıylǵan kezde qabiriniń jánnat baǵy ekenin kórgende.
4. Rahman bolǵan Allanyń Arshy astynda áýlıe-ánbıe, ǵulamalar, sheıitter jáne salıhtarmen birge saıa tapqanda.
5. Qyldan juqa, qylyshtan ótkir jáne túnnen da qarańǵy, myń jyl eńis, myń jyl ór jáne myń jyl tegis bolatyn Syrat kópirinen ótkende.
Áýlıe bir kisi aıtypty: “Arıftniń ýaqytynyń bári Allaǵa qulshylyq pen zikirge arnalǵandyqtan, tek tynyshtyq, shattyqpen ótedi. Olardyń merekesi úzilmeıdi, eshqashan toqtamaıdy”.
Hasan Basrı (rah.) “Allaǵa qarsy kelmegen árbir kúnimiz mereke kúni” degen.