DINI UǴYMDAR: sharıǵat jáne sharıǵat zańy
قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: فِعْلُ الْمَعْرُوفِ يَقِي مَصَارِعَ السُّوءِ. (هب)
Paıǵambarymyz (s.a.ý.) bylaı deıdi: “Qaıyrymdylyq jasaý (jaqsylyq isteý) jaman jaǵdaıǵa túsýden saqtaıdy”. (Báıhaqı, Shýǵab ýl-ıman)
Sharıǵat – sózdikte ashyq jol degen sóz.
Termın retinde; din maǵynasymen qatar, dinniń qulshylyqqa, is-amalǵa qatysty úkimderi degendi de bildiredi. Bul shárǵı shárıf dep atalady.
Sharıǵat zańy degende úsh túrli úkim eskeriledi:
Itıqatqa (senimge) qatysty úkimder, amalǵa qatysty úkimder jáne ahlaqı úkimder.
Máselen, Allanyń birligine, qaza men taǵdyrǵa sený ıtıqadı, ıaǵnı senimge qatysty úkimder. Muny sóz etetin ilim İlmı kálam dep atalady. Ǵıbadatqa, (saýda, neke tárizdi) áreketke qatysty úkimder - is-amal úkimi. Muny sóz qylatyn ilim Ilmı fıqh dep atalady. Jaman qylyqty tastap, ahlaqı kórkeıýdi, ádemi ádep jyıýdy jáne rýhanı mártebe alýǵa qatysty úkimder bolsa – ahlaqı úkimder. Muny sóz etetin ilim – tasaýýf.