DUǴA – MUSYLMANNYŃ QARÝY

Alla taǵala Fýrqan súresiniń 77-aıatynda: «Aıt: «Eger duǵalaryń bolmasa, Rabbym senderdi qalaı baǵalar edi?» Basqasha aıtqanda, senderdiń jaratylýlaryńdaǵy hıkmet pen maqsat – qulshylyq pen quldyq. Endeshe, eger Oǵan qulshylyq etpeseńder, Allanyń aldynda qandaı qundylyq pen mańyzdaryń bolar edi?

Eń paıdaly em – duǵa. Duǵa apat-báleni joıyp, jamandyqtyń alyn alady. Adamnyń basyndaǵy qıyndyǵyn jeńildetedi. Duǵa – múmınniń qarýy. Duǵany tártippen, júrek tynyshtyǵymen, oıyn jınaqtap oqý kerek. Ásirese túnniń sońǵy úshten bir bóligi sııaqty qabyl bolýy kóbirek úmit etiletin ýaqyttarda duǵa jasaý kerek. Qubylaǵa qarap, qurmetpen, kishipeıildilikpen, moıynsunyp, jalbarynýmen jasalǵan duǵa tez qabyl bolady. Duǵanyń basynda Alla taǵalaǵa madaq, Paıǵambarymyzǵa (s.a.ý.) salaýat aıtý arqyly syrtqy jáne ishki tazalyqqa mán bere otyryp, jasaý kerek.

Duǵa jasaýdan buryn táýbe etip, ıstıǵfar aıtyp, sadaqa berý kerek. Duǵada suraǵanynan qaıtpaı, únemi jasaý kerek.

Degenmen, bul jerde nazar aýdaratyn nárse bar. Aıat, zikir, duǵalardyń árqaısysy óz aldyna paıdaly ári shıpaly ekeni daýsyz. Biraq duǵanyń sharttaryna kóńil bólmese, duǵanyń paıdasy bolmaıdy. Bul, bir jaǵynan, dári-dármek tutynýǵa uqsaıdy. Adam ózine zııany bar taǵamdardy jep, dıeta ustanbasa, qansha kúshti dári-dármek qoldanǵanymen, aýyrýynan tolyq aıyǵa almasy anyq.

Sol sebepti duǵanyń da ózindik sharttary bar:

1. Kisiniń senimi durys bolýy.

2. Haramnan, zulymdyqtan aýlaq bolý. Duǵa kezinde júregi oıaý bolýy.

3. Bar ynta-jigerimen, jalbaryna duǵa jasaý. Tilimen ǵana duǵa jasap, júregi basqa jaqta bolsa, onyń paıdasyn kóre almaıdy. Rasynda, bir hadıste:

«Bilip qoıyńdar, Alla taǵala ózinen basqa nárseni oılap, kóńilsiz jasalǵan duǵany qabyl etpeıdi», - dep aıtylǵan.