Erlerdiń jynystyq belsendiligi uıqyǵa baılanysty
Orta eseppen alǵanda, adam óz ómiriniń úshten birin uıqyǵa jumsaıtyny belgili. «Kishi ólimniń» qushaǵynda jatqanda tamyrdyń soǵýy men tynys alý baıaýlaıdy, qan qysymy tómendep, adam denesindegi temperatýra azdaǵan mólsherde tómen túsedi. Júıke júıesiniń sezimtaldylyǵy da báseńdegen kúıge túsedi. Osynaý bir es-tússiz kúıge túsý arqyly aǵza tynyǵady jáne denedegi jańa jasýshalar men aǵza tirshiligine qajetti zattar túziledi. Uıqy zat almasý qarqynyn, aǵzanyń belsendiligin ózgertedi...
Aıta bersek, «uıqy» dep atalatyn bul qubylystyń adam aǵzasyna tıgizetin áserleri jaıly, paıdasy men zııany týrasyndaǵy málimetterdiń shegine jetý qıyn. Alaıda, uıqynyń er adamdardyń jynystyq belsendiligine, ıaǵnı áke ataný múmkindigine tikeleı áser etetinin ekiniń bile bermesi anyq. Eger er adam táýligine 6 saǵattan az nemese 9 saǵattan kóp uıyqtasa, ol adamnyń jynystyq belsendiligi azaıa túsetin kórinedi.
Boston ýnıversıtetiniń (AQSh) mamandary osy aıtalǵan tujyrymdy dáleldeý maqsatynda arnaıy synaq júrgizip kórgen eken. 21 men 45 jas aralyǵyndaǵy 695 jupty tańdap alǵan olar tájirıbege qatysýshylardyń uıqy uzaqtyǵyn baqylaı bastaǵan. Osylaısha, olar ár segiz apta saıyn áıelderdiń júkti bolýyn deńgeıin anyqtap, aqyr sońynda osy sheshimge kelgen.
Qoryta aıtqanda, uıqysy buzylǵan jandardyń bala súıý baqytyna ıe bolýy aıtarlyqtaı tómendeıdi. Eger er adam táýligine 9 saǵattan artyq uıyqtaıtyn bolsa, onda onyń áke ataný múmkindigi bar bolǵany 42% quraıtyn kórinedi.
Ejelden halqymyz úsh arsyzdyń birine jatqyzǵan uıqynyń urpaq másele kelgende, mańyzdy ról atqaratyny ǵylymı jolmen de dáleldenip otyr. Endeshe, salǵyrttyq tanytpaı, sergek júrýge tyrysaıyq!
Qaraýyldyń balasy