IBN HALDÝNNYŃ ARISTOTELGE AITQAN QARSY PIKIRI

Ibn Haldýnnyń Arıstotel aıtqan "Adam saıası janýar", degen ustanymyna qarsy pikiri.

Oıshyldar arasyndaǵy pikir qaıshylyq pen ǵylymı tujyrymdaryn teristeý kórinisteri oıshyldyń ózin joqqa shyǵarý emes ekendigin áli qabyldaı almaı kelemiz. Mysaly, Ál-Farabı Arıstoteldiń "Metafızıkasyn" byt-shytyn shyǵaryp, "Ýjýd" fılosofııasyn jazdy. Sol úshin álemge "Ekinshisi Ustaz" atandy. Sol sııaqty Ál-Farabıdiń "Qıdam" fılosofııasy da Arıstoteldiń "Álemniń bastaýy" degen ustanymyn tas-talqan etý maqsatynda jazylǵan. Arıstotel tujyrymdaryna qarsy qatty pikir aıtqan kóptegen oıshyldar arasynda Ibn Haldýnda bar.

Ibn Haldýn Arıstoteldiń "Adam ıjtımaǵı haıýan" degen pikirin jerden alyp, jerge salyp, sóz sońynda: "Adam tálim úırene alatyn jalǵyz tirshilik ıesi. Adamǵa ilim júktelgen. Adam men haıýan arasyn tálim men ilim ajyratady. Qaısy bir jan tálim men ilimge den qoısa adamdyq qasıetteri men dárejesi artady. Qaısy bir memleket tálim men ilimdi basshylyqqa alsa tuǵyry bıik bolady", degen pikirin aıtqan.