Ihsan – ımannyń jemisi
«Ihsan» sózi jaqsylyq, izgilik jáne shynaıylyq degen maǵynalardy bildiredi.
Ádildikti tý etken musylmandardyń basshysy, sańlaq sahaba hazireti Omar bın Hattab (r.a) rıýaıat etken hadıste Jábireıil perishte (ǵ.s.) ekeýiniń arasynda bolǵan ǵıbratty oqıǵada Alla elshisi (s.ǵ.s.) Jábireıil perishteniń ıhsan dep neni aıtamyz degen suraǵyna: «Ihsan degenimiz – Alla Taǵalany kórip turǵandaı qulshylyq jasaýyń. Sebebi, sen ony kórmeseń de ol seni kúmánsiz kórip turady», – degen eken.
Iá, ıhsan – bul Allany kórip turǵandaı qorqynyshpen, shynaıylyqpen, jaýapkershilikpen qulshylyq qylý. Ár iste, ár qulshylyqta shynaıy bolý. Alla Taǵala bizdiń ár isimizdi, sózimizdi, oıymyzdy, nıetimizdi biledi. Quran kárimniń «Baqara» súresiniń 255-shi aıatynda: «Ol sondaı Alla, odan basqa sıynýǵa laıyq kúsh-qudiret joq. Ol tiri jáne baqylap turýshy. Ol uıyqtamaıdy jáne qalǵymaıdy. (uıyqtaý, sharshaý degen sııaqty mahluqtarǵa tán kemshilik ataýlydan pák) Jeti qabat aspan men jerdegi barlyq nárse onyń ıeliginde», – dep eskertedi.
Osy aıattaǵy Alla Taǵalanyń sıpattaryn árdaıym júregimiz ben oıymyzda saqtaıtyn bolsaq eki dúnıede ıgilikke jetemiz dep úmit etemiz. Qasıetti qazaq topyraǵynda ıman jáne ıhsan deńgeıi joǵary qanshama taqýa jandar ótken. Atap aıtar bolsaq Otyrarda Arystanbab, Mańǵystaýda Beket ata, t.b. túrki jurtynan shyqqan tanymal tulǵalar asyl dinimiz ıslamnyń damýyna jáne ıhsan iliminiń jandanýyna mol úles qosqan. Solardyń ishinde hazireti Qoja Ahmet Iassaýı babamyzdyń ónegeli ómiri men rýhanı dúnıelerin ózimizge úlgi etýge bolady.
Sol babamyzdyń «Dıýanı hıkmet» dep atalǵan danalyq kitabynda mynadaı óleń joldary kezdesedi:
«Bismillá» dep baıan ettim hıkmet aıtyp,
Shákirtterge dúr men gaýhar shashtym mine.
Jandy jaldap, qaıǵy shegip, qandar jutyp,
Men «dápter sánı» sózin ashtym, mine.
Sózdi aıttym kimderge de etse talap,
Ashyq sóılep jaqyn jandy janǵa balap.
Ǵarip, paqyr, jetimderdiń basyn sıpap,
Dini qatty halaıyqtan qashtym, mine.
Qaıda júrseń kóńil jumsaq, sypaıy bolǵyl,
Kóre qalsań músápirdi dámdes bolǵyl.
Mahshar kúni quzyryna jaqyn bolǵyl,
Menmensingen halaıyqtan qashtym, mine.
Ǵarip, paqyr, jetimderdi Rasýl bildi,
Sol keshte mıǵraj shyǵyp, dıdar kórdi.
Qaıtyp túsip, ǵarip, paqyr, halin bildi,
Ǵaripterdiń jaıyn uǵyp keldim, mine.
Úmbet bolsań, ǵaripterge jaqyn bolǵyl,
Aıat, hadıs aıtqandarǵa qulaq salǵyl.
Yrzyq berse, taǵdyrǵa qanaǵat qylǵyl,
Qanaǵat qylyp saýyq sharabyn ishtim, mine.
Mádınege Rasýl baryp, boldy ǵarip,
Ǵariptikte beınet tartyp, boldy ǵashyq.
Japa tartyp, jaratqanǵa kelgeni anyq,
Ǵarip bolyp, aýyr jolda bastym, mine.
Aqylǵa erseń ǵaripterdi meıirimmen súı,
Mustafadaı eldi kezip, jetimdi jyı.
Dúnıeqońyz, pasyqtardan boıyńdy tyı,
Boıym tyıyp darııadaı tastym, mine.
Jeti jasta Arystan babqa qyldym sálam,
Mustafanyń amanatyn ber dep maǵan.
Sol mezette myń bir zikir ettim tamam,
Nápsim tyıyp Allaǵa bet burdym, mine.
Qurma berip, basym sıpap, nazar saldy,
Sol sátte ol dúnıege sapar saldy.
Qoshtasyp bul álemmen kete bardy,
Mektep kórip, qaınap tolyp tastym, mine!
Qoja Ahmed Iassaýı babamyzdyń maǵynyasy tereń danalyqqa toly hıkmetti óleń joldarynan ol kisiniń Alla Taǵalaǵa degen berik ımany men Muhammed paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s.) degen shynyaıy mahabbatynyń óte joǵary deńgeıde bolǵandyǵyn baıqaımyz. Ol kisige Allanyń rahymy bolsyn!
Qoryta aıtqanda ımanymyzdyń kámildigi bizdiń kúndelikti jasap júrgen amaldarymyzdyń kórkem jáne shynaıylyǵy ıhsan deńgeıin bildiredi eken. Ylaıym, Alla Taǵala ımanymyzdy kámil jáne amaldarymyzdyń kórkem bolýyn násip etsin!
Nurjan Eskendiruly
NUR-SULTAN qalasy
«AQ MESHIT» meshitiniń naıb ımamy
