Imandy kúsheıtýdi neden bastaý kerek?
Imanymyzdy kúsheıtý máselesin qolǵa alǵanda kópshiligimiz eń aldymen dinı tájirıbemizdi jaqsartý kerek dep oılaımyz. Durys-aq. Biraq, bul jetkilikti emes. Sebebi, dinı tájirıbeler (kitaptar oqý, tásbıh tartý, oraza tutý, nápil namazdar oqý) – bular ımandy kúsheıtýdiń tek bir bóligi ǵana. Imanymdy kúsheıtemin dep joǵaryda atalǵan qulshylyqtardy jasap, biraq olardan rýhanı lázzat ala almadyńyz ba? Múmkin, Siz ımandy kúsheıtýdi durys joldan bastamaǵan shyǵarsyz...
Eger menen ımandy kúsheıtýdi neden bastaǵan jón dep surasa, «Sizdiń jáne Allanyń arasyndaǵy qatynastan» bastaý kerek der edim. Tilimizdi kálımaǵa keltirip, musylman bolýmen, Odan basqa kúsh te, Táńir de joq ekenin jáne Onyń barlyq kórkem esimderi men sıpattaryn moıyndaýmen, barlyq isti tek Oǵan ǵana tapsyryp, Odan ǵana kómek suraýmen qatar, Oǵan ǵana shúkirshilik ete bilýimiz kerek. Sebebi, Allaǵa degen qatynas – ár adamnyń ómirindegi eń mańyzdy qatynas. Ókinishke oraı, kópshiligimiz osy qarym-qatynasqa durys nazar aýdara bermeımiz.
Imandy kúsheıtý degenimiz – Alla Taǵalamen baılanysty kúsheıtý degen sóz. Jaratýshymen baılanys jasaý tolassyz nápil namazdar oqyp, úzbeı oraza ustaýmen ǵana ólshenbeıdi. Ábý Hýraıradan (r.a.) jetken hadıste Paıǵambarymyzǵa (s.ǵ.s.): «Ýa, Allanyń Elshisi! Pálen degen áıel kún uzaqqa oraza ustaıdy, túni boıy qulshylyq etedi. Biraq kórshilerine jábir kórsetedi», – degende, Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Ol otta janady», – dep ókinish bildirgen eken. Nemese basqa hadıste keltirilgendeı: «Nebir oraza ustaǵandar bar. Olardyń orazasynda qur shóldeý men ashtyqtan basqa eshqandaı paıda joq. Nebir túnde turyp, nápil ǵıbadat etkender bar. Biraq, onysymen uıqysyzdyqtan basqa eshqandaı tabys tappaıdy»[1]. Kórip otyrǵanymyzdaı, ımandy kúsheıtý úshin jaqsy amaldar jasaý azdyq etedi, ımandy kúsheıtýdi eń basty nárse – júrekten bastaý kerek. Sebebi, hadısterde keltirilgendeı, ımannyń mekeni júrek bolyp tabylady.
Hazireti Álı (r.a.) bylaı deıdi: «Imandy júrek aq núkte sekildi kórinedi. Qul jaqsy amal istegende sol núkte keńeıip, damyp búkil júrekti jaılaıdy. Al, jamandyqta bolsa qaraıady. Aramdyqty istegende, sol qara daq úlkeıe bastaıdy, sosyn júrek qaraıyp, oǵan mór basylady».
Allany birinshi orynǵa qoı, sodan keıin ǵana ár is óz ornyn tabady degen sóz qandaı tamasha aıtylǵan. Sol sııaqty, ómirimdegi eń mańyzdy qarym-qatynas – meni Jaratqan Allaǵa degen qarym-qatynasym deseńiz, dindi dúnıelik maqsatta emes, aqyrettik ıgi amaldar úshin qoldana bastaısyz. Sol kezde ǵana dúnıelik ister Alladan keıingi ekinshi orynǵa qala beredi.
Allaǵa degen mahabbatyńyz, Ol týraly oılaryńyz meken men mezgil tańdamaýy tıis. Allaǵa qulshylyq jasaý úshin Sizdiń erik-jigerińiz kerek emes, Sizdiń Oǵan degen júrektegi mahabbatyńyz kerek. Sahabalardyń kópshiligi qulshylyq jasaıtyn kezde «osylaı jasaý kerek», «osylaı durys» degen oımen emes, Allaǵa degen ystyq mahabbatpen, qurmetpen, ımannyń mekeni bolǵan – júrekpen oryndaıtyn edi.
Imandy kúsheıtýdi belgili bir isten de bastaýǵa bolady. Mysaly, duǵalar oqý, jaqsy amaldar jasaý, t.b. Biraq, joǵaryda atap ótkenimizdeı, ıman denemen (tánmen) emes, júrekpen jasalady. Adamnyń táni júrektiń kómekshisi sııaqty qyzmet atqarady. Sondyqtan, ımandy kúsheıtý jolynda jetistikke jetkimiz kelse, negizgi túbiri – nıetti durystaýymyz kerek eken. Sol kezde ǵana duǵalaramyz qabyl, ár isimiz berekeli, minemiz kórkem, sabyrymyz óktem bola túsedi. Biraq, birden emes. Óıtkeni bul uzaq protsess. Nıetti túzeýde óte úlken sabyrlylyq pen uqyptylyq kerek. Jáne bul úshin qandaıda bir deldaldyń qajeti joq. Sebebi, «Rasynda, adamzatty jarattyq. Oǵan nápsiniń ne sybyrlaǵanyn bilemiz. Óıtkeni, Biz oǵan kúre tamyrynan da jaqynbyz»[2].
Alla barshamyzdyń ımanymyzdy kúsheıtsin!
Laýra Qanatqyzy
