Kemel ıman – kórkem minezde
Qazirgi tańda, Islamdy qabyldaýshylardyń 80 paıyzy musylman úmbetiniń minez-qulqy jáne qarym-qatynasy sebepti ımanǵa kelýde eken. Bizdiń ata-babamyz da osylaı musylman bolǵan. Al, qalǵan 20 paıyzy ǵylym, zertteý, dáleldeý jáne t.b. sol sııaqty izdenister nátıjesinde musylman bolatyn kórinedi.
Biz – musylmanbyz. Álemge raqymet, meıirimdilik etip jiberilgen Muhammedtiń (s.ǵ.s.) úmbetimiz. Kitabymyz – ımandylyqqa, izgilikke, jaqsylyqqa shaqyratyn Quran. Rabbymyz – Rahman jáne Rahım Alla. Munyń barlyǵy, meıirimdilikti ańǵartady. Demek, musylman meıirimdilikten bastaý alatyn barsha kórkem minezdi boıyna qalyptastyrýshy jan. Ardaqty Paıǵambar (s.ǵ.s.): «Musylmandardyń eń kemel ımandysy – kórkem minezdi bolǵany...[1]»,-dep tekten-tek aıtpaǵan. Jaqsy da kórkem minez barlyq jaǵdaıda mańyzdy jáne sheshýshi rol atqarady. Qurandaǵy paıǵambarǵa (s.ǵ.s.) qaratyla: «...Eger dóreki, qatal júrekti bolǵanyńda, olar mańaıyńnan tarap keter edi...[2]»,-dep aıtylǵan aıat munyń aıqyn dáleli.
Quran Kárimdegi «Jáne sen, shyn máninde, uly minezge ıesiń[3]» aıatyn tápsirshiler:«Muhammed! Sen bıik te joǵary minezdiń ıesisiń. Alla seniń boıyńa jaqsy qasıet pen kemeldik ataýyn túgel jınaǵan»,-dep túsindiredi. Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) jaqsy qasıetteri kóp-aq. Ol ilimdi, jumsaq, erekshe uıatty, asa jomart tym ǵıbadatshyl, sabyrly, shúkirshil, kishipeıil, meıirimdi, janashyr, jaqsy mámileshil edi.
Búginde, Islamdy úırenemin degen jastarǵa barlyq múmkindik qarastyrylǵan. QMDB tarapynan ashylǵan saıttar, dinı ádebıetter, gazet-jýrnaldar, ýaǵyz-nasıhattar. Túrli dinı taqyrypty qamtıtyn aýdıo-vıdeo ónimderi. Saýat ashý kýrstary. Taǵysyn taǵy. Kez kelgen talǵampazdyń suranysyna jaýap beretin jaǵdaı barshylyq. Degenmen, ımandylyq jolymen júrýge talpynǵan jastarǵa jetpeıtini – kórkem minez. Bazar jyraý:
Musylmanshylyq kimde joq,
Tilde bar da, dilde joq...,- degendeı, munyń saldarynan ózderi de zardap shegedi. Imandylyqqa bet buraıyn dep turǵan dostaryna da zııany tıedi.
Al, din – shynaıylyq. Jaqsylyqqa shaqyrý jáne jamandyq ataýlydan adam balasyn tyıý. Támım ád-Dárı (r.a.) rıýaıat etken hadıste: Din – shynaıylyq (nasıhat). Sahabalar: «Ýa, Alla Elshisi! Kimge?», – dep surady. Paıǵambar (s.ǵ.s.): «Alla Taǵalaǵa, Onyń kitabyna, Onyń elshisine, musylman basshylaryna jáne jalpy musylmandarǵa (shynaıy bolý)[4]», – dep jaýap bergen».
Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) aıtqan, Alla Taǵalaǵa qatysty shynaıylyq: Allaǵa ıman etý, Oǵan serik qospaý, kemel sıpattarymen ataý, kemshilik ataýynan pákteý, ámirine boıusyný, tyıym etken amaldardan aýlaq bolý, Alla taǵalaǵa boıusynǵandardy dos, qarsy shyqqandardy qas tutý. Shyn máninde, bul amaldardyń barlyǵynda pende úshin jaqsylyq bar.
Allanyń kitaby – Quranǵa qatysty shynaıylyq: Quran ıláhı sóz dep ıman etý. Quran halal degendi halal, haram degendi haram dep qabyl alý. Quranda kórsetilgen týra joldy ustaný. Qurandy mánerlep oqý, maǵynalaryna tereń boılaý, aıtylǵan ýaǵyzy men ǵıbratyna qulaq túrý.
Elshisine qatysty shynaıylyq: Paıǵambardy moıyndaý, ákelgen sharıǵatyn qabyldaý, ámirine ıtaǵat etip, erekshe qurmet etý. Paıǵambardy kózi tirisinde de, qaıtys bolǵan soń da erekshe ardaq tutý. Súnnetin bilý, oǵan amal etý jáne basqalarǵa da úıretý.
Musylman basshylarǵa qatysty shynaıylyq: Basshylarǵa aqıqat jolynda járdemshi bolý, olarǵa boıusyný, adamdardyń muń-muqtajyn jetkizý, jumsaqtyq jáne ádildikti nasıhat etý. Musylman basshylar – adamdardyń dúnııaýı isin júıeleýshi basshylar men dinı basshylar. Demek, patsha, ámirler, basshylar men ǵulamalardy qamtıtyn sóz.
Jalpy musylmandarǵa qatysty shynaıylyq: Musylmandardyń eki dúnıesine de paıdaly amaldarǵa jol silteý. Olarǵa zııan tıgizbeý, bilmeıtinderin úıretý. Jaqsylyqqa shaqyryp, jamandyqtan tyıý.
Al, dindi úıretý, ony ǵylym retinde zertteý ǵulama-ǵalymdar ıyǵyna júktelgen jaýapkershilik. Quran Kárimde: «Senderden jaqsylyqqa shaqyratyn, sondaı-aq, durystyqqa qosyp, burystyqtan tosatyn bir top bolsyn. Mine, solar qutylýshylar[5]», – degen aıat bar.
Bizdiń elimizdegi musylman qaýymy úshin jaqsylyqqa shaqyryp, jamandyqtan tııatyn dinı ortalyq – Qazaqstan musylmandar dinı basqarmasy (QMDB). Asyl dinimizge qatysty jaýapkershilik QMDB-ǵa júktelgen. Dinı basqarma bul jaýapty jumysty abyroımen atqarýda.
Islam – izgilikke úndeıdi. Musylman – aınalasyna jaqsylyq nuryn tógýshi pende. Quran men hadıs – ımansyzdyq pen zulymdyqqa qarsy.
Esińizde bolsyn! Islam jaıly bir sóz aıtyp turǵan adamnyń minez-qulqy jaman bolsa odan saq bolyńyz! Aıtqan sóziniń astarynda óktemdik, óshpendilik baıqalsa, demek onyń kózdegeni ımandylyq emes. Din atyn jamylyp jaman is-áreketin júzege asyrýǵa tyrysýshy ekenin bile júrińiz!
