PERIShTELER ǴAIYPTY BILE ME?
Perishtelerde ǵaıypty bilý qasıeti joq. Olar tek Alla Taǵalanyń ózderine bildirgenderin ǵana biledi. Sebebi ǵaıypty bilý bir Alla Taǵalaǵa ǵana tán.
Quranda: «Kókter men jerdegi ǵaıypty Alladan basqa eshkim bilmeıdi»;
«Ǵaıyp kiltteri Onyń janynda. Ǵaıypty tek ózi ǵana biledi. Ol qurlyqtaǵy, teńizdegi barlyq nárselerdi túgeldeı biledi. Odan habarsyz japyraq ta jerge túspeıdi. Jerdiń qarańǵylyqtaryndaǵy qurǵaq, ylǵaldy nárseler túgeldeı ap-anyq Kitapta bar», – deıdi. Eger de perishtelerge Alla tarapynan ǵaıyptan habar berilse, olar sony ǵana biledi. Alla Taǵala Adam ataǵa bolmystyń ataýyn úıretti. Perishtelerge atalǵan bolmysty meńzep olarǵa habar berýin buıyrdy. Osy ýaqytta perishteler: «Allah Adamǵa (ǵ.s.) barlyq ataýlardy úıretti, sonan soń olardy perishtelerge kórsetip: «Aıtqandaryń ras bolsa, Maǵan osy nárselerdiń attaryn aıtyp berińder» dedi. Perishteler: Sen páksiń! Biz Seniń úıretkenińnen basqa bilerimiz joq. Árıne Sen tolyq bilýshi, óte danasyń dedi», – dedi. Osy ýaqytta Uly Jaratýshy «Eı, Adam! Olarǵa bulardyń attaryn baıan et,- dedi. Sonda (Adam ǵ.s.) olarǵa zattardyń attaryn aıtqan sátte, Alla: Men senderge kókter men jerdiń qupııasyn, senderdiń de kórneý, kómes istegenderińdi bilemin dep aıtpadym ba?»,–degen edi. Osy aıattarda baıandalǵandaı perishtege qaraǵanda adam balasynyń deńgeıiniń joǵary turatynyn kóremiz. Sebebi adamnyń eń ulyq mindeti – Allany tanyp bilý.
Qurannyń tómendegi aıattary ǵaıypty Uly Jaratýshydan basqa eshkimniń bilmeıtindigine jáne bir dálel bolmaq:
«Olarǵa bylaı de: «Janymda Allanyń qazynalary bar demeımin, ǵaıypty da bilmeımin. Ári senderge men bir perishtemin dep te aıtpaımyn. Men tek ózime ýahı etilgenge ǵana ilesemin. Kór soqyr men kózi ashyq teń bola ala ma? Oı salmaısyńdar ma?».
Sonymen qatar «Ol barlyq ǵaıypty biledi. Ǵaıyptyń syryn eshkimge ashpaıdy. Tek qalaǵan paıǵambaryna ǵana bildiredi. Sondaı-aq, Rabbysynan alynǵan habarlardyń aına-qatesiz, tolyq jetkizilgenin bilý úshin Alla óz elshisiniń aldy-artyna kúzetshi qoıady. Negizinde, Alla olardyń jaǵdaıyn tolyq bilip, barlyq nárseni jeke-jeke sanap jazyp qoıǵan»,– dep ǵaıyptyń tek Alla Taǵala tarapynan qalaǵan paıǵambaryna ǵana bildiriletindigi aıtylýda.
Paıǵambarymyz (sallallahý aláıhı ýá sállám) da ózdiginen esh nárse aıtpaǵan. Al aıtqandary bolsa ýahı arqyly jetken Allanyń habary. Sonymen qatar Alla Taǵala tek paıǵambarǵa ǵana emes, úmbet arasynda salıqaly, júrek kózi ashyq jandarǵa da keremet retinde ǵaıypty bildirgen. Bul jaıly paıǵambarymyz (sallallahý aláıhı ýá sállám) bir hadısinde: «Úmbetimniń arasynda (ıláhı) shabytqa ıe adamdar bar», – degen edi.
Demek, Alla Taǵala paıǵambarlar men salıqaly jáne júrek kózi ashyq jandarǵa birshama ǵaıyptan habar bergen. Biraq bul olar ǵaıypty tolyq biledi degen uǵym týdyrmasa kerek. Óıtkeni paıǵambarlar ǵaıypty bilýshi emes ýahı jolymen ǵaıyptan habar alýshy ázız jandar.
Qalmahan Erjan
