QULAQ BERÝ
Qazaqta bas ustaǵan úlkender balalarǵa qulaq beretin salt erteden bar. Qonaqtarǵa et tartylyp, dastarqanǵa bata jasalǵan soń bas ustaǵan qarııa bastyń ezýinen bir kesip eki aýyz tıedi de, oń qulaǵyn sol úıdiń kishi balasyna beredi. "Jaqsy sózge qulaǵyń úıir, saqqulaq bol!", "Ataly sózdi attap ótpeıtin atpal azamat bol!" - degen sekildi tilek aıtady.
Munyń tálim-tárbıelik máni bar.
Ylǵı qarııalardyń qolynan dám tatyp,
ónegeli sózderin estip bataly bolyp ósken bala úlkendi syılaıtyn,
sóz qadirin, sóz máıegin túsinetin uǵymtal bolýǵa qulshynady. Halqymyz nebir qasiretti qıyn zamandardy bastan
keshirse de, balaǵa sergek sezim, senim uıalatatyn "qulaq berý" dástúrin jalǵastyryp keledi. Qalanyń asyra "mádenıetti" balalary qulaq jemegenimen aýyl balasy atalardan áli kúnge deıin qulaq kútip eleńdep turady.
Áıteýir qazaq ıisi bar.
Osy "qulaq berýge" oraı, aýyldaǵy qaınymnyń úıinde qonaqtyqta bolǵan bir kórinis esime túsip otyr. Sol otyrysta aýdannyń ájeptáýir atqamineriniń aldyna bas tartyldy.
Ol qasynda otyrǵan kelinshekke:
"Aýylymyzdan tek jaqsy sóz estip qaıtyńyz", - dep qulaq usyndy. Kelinshek oblystyq bir mekemeniń bastyǵy edi. Sol sátte eshqaısysymyz osyny qıǵash kórmedik.
Sonda úlken ájesiniń tizesin basa otyrǵan qaınymnyń alty jasar qaǵilez uly:
"Aǵa, qulaq - burynnan meniń sybaǵam, tátege til berińiz, sizdi maqtap qaıtady", - demesi bar ma!
Kip-kishkentaı balanyń ondyqqa dóp tıgizgen mynandaı ótkir sózin estigende alǵashynda dymymyz shyqpaı qaldy. Sodan keıin "uıalǵan tek turmas" degendeı, amalsyzdan jappaı kúlkige bastyq. Tipti aıtar sóz joq. Ádette, jas balalar úlkenniń isine ne sózine ortadan kılikse tektep tastaıtyn eresekter bul joly eshbir ýáj aıtpady. Úırenshikti ádetimen qulaq kútip otyrǵan bala sybaǵasynyń syrǵyp ketkenine shydamasa kerek. Úlkenniń bilmestigin betine basqandaı badyraıtyp aıtqanyn eshkim aıyp kórmedi, qaıta jón sanady. Sol otyrysqa qatynasqandar ózge halyqta kezdespeıtin qazaqtyń osy bir kishkene saltyn qaıtyp umytpastaı sabaq alǵany anyq.
Zeınep Ahmetova "Kúretamyr"
