Ramazan aıyndaǵy keshirim suraýdyń ýaqyty
Ramazan aıy – Alla Taǵalanyń quldaryna keshirimin, meıirimin jáne de syı-sııapatyn molynan jaýdyrǵan aı. Kózimizdi ashyp-jumǵansha bul berekeli aıdyń ortanǵy on kúnine de aıaq basyp úlgerdik. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s) óziniń hadısinde:
شهر رمضان أوله رحمة, وأوسطه مغفرة, وآخره عتق من النار
«Ramazan aıynyń áýelgi bóligi – meıirimdilik, ortasy – keshirim, sońy tozaqtan bosatý»,[1] – deıdi.
Osylaısha súıikti Paıǵambarymyz (s.ǵ.s) jalpy Ramazan aıynyń, onyń ishinde onyń ortańǵy on kúniniń keshirim ýaqyty ekenin aıtyp súıinshileýde. Bul jaıynda Paıǵambar (s.ǵ.s):
من قام رمضان إيمانًا واحتسابًا غفر له ما تقدَّم من ذنبه
«Kimde-kim Ramazan aıynda shynaıy ımanmen ári onyń saýabynan úmit etken kúıde oraza ustasa, onyń burynǵy kúnálary keshiriledi»,[2] – deıdi.
Paıǵambar (s.ǵ.s) osylaısha ımanymyzdy shyńdaý men eń úlken ekinshi paryzdy oryndaı otyryp osy qasıetti aıdy barynsha ońtaıly paıdalanyp Allanyń keshirimine qol jetkizýimizge shaqyrýda. Bul aı – oraza aıy. Endeshe, Allanyń keshirimine jeteler birden-bir jol – osy orazany barynsha kemel oryndap, onyń qaıtarymyn bir Alladan ǵana kútý.
Sol sııaqty, Ramazan aıynyń paryzdarynan tys túngi ýaqytta oqylatyn taraýıh, tahajjýd namazdaryn oqý, ıstıǵfar[3] jasaý, Quran oqyp, duǵa tileý jáne taǵy basqa salıqaly amaldar jasaǵan jón. Sebebi, Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s) «Kimde-kim Ramazan aıynda shynaıy ımanmen ári onyń saýabynan úmit etken kúıde oraza ustasa, onyń burynǵy kúnálary keshiriledi» degen ósıetin umytpaýymyz kerek.
Sonymen qatar, bul aıda Allanyń meıirimine qol jetkizetin taǵy bir mańyzdy nárse ol – túnniń sońǵy úshten birinde, sáresiniń ýaqytynda keshirim suraý. Bul ýaqytta jasalǵan ıstıǵfar – tamasha ıstıǵfar. Sebebi, Alla Taǵala «Zarııat» súresinde taqýalardyń sıpattaryn ataı kele:
وَبِالأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ
«Olar tań sárilerde keshirim tileıdi»,[4] – deıdi, al «Álı Imran» súresinde:
وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالأَسْحَارِ
«Jáne tań sáriden keshirim tileýshiler»,[5] – degen. Mine, bul ýaqytta Alla Taǵaladan keshirim suraýdyń qanshalyqty qymbat ekenin osydan baıqaýǵa bolady.
Paıǵambarymyz (s.ǵ.s) bul ýaqyttyń ereksheligine toqtalyp:
إن الله تعالى ينزل كل ليلة إلى سماء الدنيا حين يبقى ثلث الليل الأخير فيقول: هل من تائبٍ فأتوب عليه؟! هل من مستغفرٍ فأغفر له؟! هل من سائلٍ فيعطَى سؤلَه؟! حتى يطلع الفجر
«Rasynda, Alla Taǵala ár keshte túnniń sońǵy úshten biri qalǵanda dúnıe aspanyna túsip[6], tań atqansha: «Táýbe etýshi bar ma, oǵan táýbe eteıin, keshirim suraýshy bar ma, oǵan keshirim jasaıyn, suraýshy bar ma, suraǵanyn bereıin?!»[7] – deıtinin aıtady.
Biz bul ýaqytta sáresi úshin oıanyp jatamyz. Endeshe, bul ýaqyttyń bir bóligin keshirim tileý úshin de arnaýymyz kerek. Sebebi, bul ýaqyttaǵy keshirim suraý – qabyl bolatyn amal. Alla Taǵala barshamyzǵa keshirimin jaýdyrsyn!
[1] Ibn Hýzaıma, Baıhaqı.
[2] Buharı, Mýslım
[3] Istıǵfar – arab tilinen keshirim suraý maǵynasyn bildiredi. Eń qysqa nusqasy – Astaǵfırýlla dep aıtylady.
[4] «Zarııat» súresi, 18-aıat.
[5] «Álı Imran» súresi, 17-aıat.
[6] Bul hadıs týrasynda Málık ıbn Ánas (r.a.) bylaı degen: «Bul Allanyń meıirimi, buıryǵy nemese perishteleri túsedi degendi bildiredi. Sultannyń qyzmetshileri bir isti jasaǵanda, Sultan mynadaı isti jasady dep aıtatynymyz sııaqty».
[7] Buharı, Mýslım