ÝAQYP QYLǴAN ADAMNYŃ SAÝABY QANDAI

Alla Taǵala Qasıetti Quranda: لَنْ تَنَالُوا البِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَىْءٍ فَاِنَّ اللَّهَ بِهِ عَلِيمٌ

Sender jaqsy kórgen nárselerińdi jumsamaıynsha jaqsylyqqa jete almaısyńdar, ne nárseni jumsaǵan bolsańdar Alla ony bilýshi» - dep aıtqan. (Álı ımran súresi, 92 – aıat)

Mal-dúnıeniń barlyǵy adam balasyna súıkimdi kórinedi. Súıgeni sonshalyq eshkimmen bóliskendi unatpaıdy. Al Qudaıy súıgen adam sol mal-dúnıeniń bir bóligin bolsyn Alla jolynda jumsaıdy. Sonyń bir kórinisi – ýaqyp. Ýaqyp – jeriniń, mekemesiniń, úıiniń paıdasyn halyqqa berip, saýabyn Alladan úmit etip, Allanyń múlki qylý(budan keıin oǵan eshkim ıelik ete almaıdy). Alla úshin ýaqyp qylǵan jannyń sońy jánnát bolmaq. Buǵan dálelimiz Paıǵambarymyz (Allanyń oǵan salaýaty men sálemi bolsyn) Mádına qalasyna kóship barǵan sátinde sý tapshy bolatyn. Tek sol aımaqta «Rýma» atty bir qudyq bar, ol qudyq ta bir ıahýdıge tıesili edi. Sol sátte Paıǵambarymyz (Allanyń oǵan salaýaty men sálemi bolsyn): «Kim bul qudyqty satyp alyp, ony tazartyp musylmandarǵa berse, ol adamǵa qaıtarymy retinde jánnat beriledi» degen kezde hazireti Osman otyz bes dınarǵa satyp alyp, musylmandarǵa ýaqyp qyldy. Ýaqyp etilgen nárse basqa adamnyń múlkine ótpeıdi, mırasqa da qalmaıdy tek qııametke deıin Allanyń múlki bolyp qala bermek. Paıǵambarymyz (Allanyń oǵan salaýaty men sálemi bolsyn) kelesi bir sózinde bylaı deıdi:

يقول النبيُّ ﷺ

 إذا مات ابنُ آدم انقطع عملُه إلا من ثلاثٍ: صدقة جارية، أو علم يُنتفع به، أو ولد صالح يدعو له

«Adam balasy dúnıeden ótse, onyń amalynyń barlyǵy úziledi. Tek úsh túrli amaly úzilmeıdi: jarııa bergen sadaqasy, artynan qaldyrǵan paıdaly ilimi, oǵan duǵa jasaıtyn salıqaly urpaǵy». Osy hadıske zer salsaq, «Jarııa bergen sadaqasy» dep aıtty, bul degenimiz ýaqyp qylǵan adam ózińiń múlkin Alla jolynda jumsap, saýabyn Alladan úmit etýi kerek. Taǵy bir hadıste Paıǵambarymyz (Allanyń oǵan salaýaty men sálemi bolsyn) bylaı deıdi:

يتْبعُ الميْتَ ثلاثَةٌ: أهلُهُ ومالُه وعمَلُه، فيرْجِع اثنانِ ويبْقَى واحِدٌ: يرجعُ أهلُهُ ومالُهُ، ويبقَى عملُهُ

«Máıittiń sońynan úsh nárse ilesedi. Onyń ekeýi keıin qaıtady. Bireýi onymen birge (qabirde) qalady. Onyń sońynan – otbasysy, mal-dúnıesi jáne istegen amaldary ilesedi. Otbasy men mal-dúnıesi keıin oralyp, istegen (amaldary) qalady».  Mine, eger múlkimizdi ýaqyp qylyp Alla úshin beretin bolsaq, ólgennen keıin de bunyń saýaby kelip turady. Ýaqyp qylǵan múlki qırap, buzylyp ketkenshe onyń saýaby jalǵaspaq...

Shalhar Joldy,

"Áziret Sultan" meshitiniń ustazy