ÚMIT BARDA TÚŃILME

Aýyldan aýlaq ketip, kókjıekke qarap turǵan adamnyń qasyna ıti bardy. Adam alysqa, bireýdi kútkendeı uzaaq qarap tur. Qarap tur, kúbirlep tur....

"Betine bul dúnıeniń bir túkirip,

Ketipti Qorqyt babam kórge kirip" demekshi, sharshattyń-aý, qý jalǵan!..

     "O, ıem! Ómirge adam bolyp kelgesin, adam bolyp ómir súrý keremet emes pe?! Nege sonsha jerinip túńilesiń?!" degendeı, ıt ıesiniń qolyn jalap-jalap aldy.

     "Eee, jaryqtyq ıtim-aı!Tilsiz maqulyq bolsań da, kóp adamnan sen sezimtalsyń. Adam bir-birine "ıt ekensiń" dep jatady. Sóıte tura, ózderi sol ıttiń dárejesinen tómen.

Sen aldyńa salǵan asty ishesiń, kedeıge de, baıǵa da birdeı úresiń. Bir súıekke bola, ıeńdi satyp ketpeısiń!..

"Neden túńilesiń?" deısiń be, eeee, tilsiz dosym-aı, men ómirden túńilmeımin. Ómir tamasha! Ony jaman qylatyn — adamnyń ózi.

      Ákimqaranyń aldynda saqalyn, artyndaǵylarǵa abyroıyn satqan aqsaqaldan túńildim...

Nemeresine besik jyryn ózi aıtyp emes, uıaly telefonnan áýen qosyp uıyqtatatyn ájeden túńildim...

Balasyna "batyrlar jyryn" emes, ánshilerdiń ish kıimin aıtatyn ákeden túńildim...

Qyzdaryna óner emes, ósek úıreter anadan túńildim...

Eeee, tilsiz serigim meniń, ıtim-aı! Nesin aıtaıyn?..

     Bir adam bar , namazdygerde akımat qubyla jaǵynda qalsa —akımatqa qarap ıilmeımin" dep, namazyn qaza qylatyn...

Endi bir adam bar: tańerteń turǵanda akımatqa qarap bas ımese, ishken asy boıyna sińbeı sol kúnin aza qylatyn...

      Dúleı kúshin ádildik emes, árkimderdiń aıtaǵymen álsizderge jumsaıtyn batyrdan túńildim...

Omyraýy men etegi ashyq kıingen qatynnan túńildim...

    Qolyna papki ustasa, kekireıetin pendeden túńildim...

Mansabyn máńgilik sanaıtyn aqyly  kendeden túńildim...

     Arqasynan qaqqan bıliktiń sózin sóılep, halyqqa qarsy sóz aıtatyn aqynnan túńildim...

Esigińnen kúle kirip, kúńirene shyǵar jaqynnan túńildim...

    Baýyrynan qaıyn jurty jaqyn aǵadan túńildim...

Eki adamnyń basy qatar shyqpas jaǵadan túńildim...

     Adamdy adamdyǵynan aıyryp, ómirin tozdyrar teńgeden túńildim...

Bıkeshin qataryna emes, qaltalyǵa ozdyrar jeńgeden túńildim...

     "Eshkini —apa, tekeni — jezde" dep, adamdyqtan aramdyǵy ozyq júrer, jaqyny artta qalsa, jyrtyńdap kúler, Allany emes, aqshany qudiret dep biler iniden túńildim...

Kerilip kesh turar, balalaryn qarǵap urysqanda, quıqa shashyńdy jular, sóıte tura, kafe-restoranǵa qumar kelinnen túńildim...

       Eee... Al jeti qazynamnyń biri, sen túsinesiń be meni?.." dep, ıtiniń qulaǵyn qasydy.

Iesi qaraǵan kókjıekke qarap, áldebir nárseniń ısin sezgendeı, ıti de jelge qaraı tumsyǵyn kóterdi. Sodan basyn kóterip, ıesine: "Boldyń ba osymen? Endi keri qaıtpaısyń ba? Adam  ómiriniń aıaǵy osylaı bola ma? Artyńa qaıyrylmaısyń ba?" degendeı mólıe qarady.

"Joq. Adam degen tirlik ıesi sońǵy demi úzilgenshe úmitpen ómir súredi, erteńgi kúnnen úmitim úzilgende ketermin. Sol erteńimnen úmit bar. Adamdy úmitten aıyrmasyn. Úmitsiz adam shaıtanǵa aınalady. Men, eń bolmasa, seniń aldyńda adam bolyp óleıin. Júr, Úıge qaıtaıyq, túnnen qalǵan tamaq bolsa, saǵan quıaıyn" degen adam eki qolyn artyna qaıyryp, shýy kóp qalaǵa betin burdy. Ár jerden endi-endi kórine bastaǵan kók shópti ıiskeleı, ıesine erkeleı basyp ıti erip keledi qasynda...

 

M. Kenjebaev. Beıneý.