JYN TAIPASY
قَالَ اللهُ تَعَالَى: قُلْ اُوحِيَ اِلَيَّ اَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُٓوا اِنَّا سَمِعْنَا قُرْاٰنًا عَجَبًا يَهْدِي اِلَى الرُّشْدِ فَاٰمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَٓا اَحَدًا. (سورة الجن، 1-2)
Alla Taǵala bylaı deıdi (maǵynasy): “(Ýa, ardaqty elshim) bylaı de: «Maǵan kelgen ýahı boıynsha, bir top jyn (men oqyǵan Qurandy) tyńdap, keıin (taıpalaryna baryp): ‘(Ýa, jarandar), rasynda, biz tańǵajaıyp Quran tyńdadyq’». «Ol árdaıym haq jolǵa bastaıdy, biz oǵan ıman ettik. Biz endigári Rabbymyzǵa eshkimdi jáne eshnárseni serik etip qospaımyz!» (Jyn súresi, 1,2-aıat)
Adamnan basqa aqyldy tirshilik ıesi úsh túrli:
• Bári túgel izgi bolǵandar – perishteler. Qatelik jasamaıdy, adamdy aldamaıdy, Allanyń buıryǵynan shyqpaıdy.
• Bári túgel jaman bolǵandar - shaıtandar. Adamdy aldaıdy, zulymdyqqa, jamandyqqa umtylady.
• Izgisi de, zulymy da barlar - jyndar. Alla Taǵala adamdy jaratpas buryn jyndardy(ottan) jaratqan.
Jyndar jaıly soqyr senim kóptegen aıatta teriske shyǵarylyp, Jyn súresinde naqty baıandalǵan:
Bul súrede jyndar jaıly jańsaq senimniń durys emes ekeni, Qurannyń olarǵa tıgizer áseri men jyndardyń qalaı bolmasyn bar ekendiginen bólek, olardyń da musylmany men kápiri, jaqsysy men jamany bolatyny, sondaı-aq, Allaǵa eshbiriniń úkiminiń ótpeıtini, Alla aldynda álsizdigi men jaýapty ekendigi, báriniń basyna qııamet ornaıtyny aıtylǵan.
Alla Taǵalaǵa ıman etkender olardyń zulymdyǵynan qoryqpaýy tıis. Olardyń adamǵa zııan, kesiri de, aınalyp kelgende, adam arqyly júzege asady. Paıǵambarymyz (s.a.ý.) jiberilgen soń, jyndar nadandyq pen búlik kezinde istegen nárseler jasaı almaıtyn jáne burynǵydaı jetkisi kelgen jerge jete almaıtyn bolǵan. Ol jerlerde ózderin baqylap, kirýine múmkinshilik bermeıtin alaýlaǵan otqa kezigetin, al zulymdyǵyn toqtatqysy kelmegender Allanyń qudiretine qarsy úkim júrgize almaıdy. Jyndar Allaǵa ıman keltirgenderge eshqandaı zııan keltire almaıdy. Jyndardyń ıman etpegenderi qurdymǵa ketip, jahannam otyna kúıedi. Al ıman etken jyndar bolsa, shyndyq pen týralyq úshin qyzmet etedi. Rasynda, Alladan basqaǵa duǵa jasap, qulshylyq jasaýǵa jáne jyndar ǵaıypty biledi dep oılap qatelesýge bolmaıdy.
Shaıtan da jynnyń bir túri. Shaıtannyń adamǵa qas ekenin bilip, oǵan erip, ýásýásasyna kónýden saqtaný kerek, onyń zulymdyǵynan “Áǵýzý bılláhı mınásh-sháıtanır-rajım” dep, Alladan pana suraý qajet.
