Elbasy sharapaty
Naýryzbaı qajy TAǴANULY,
Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń tóraǵasy, Bas múftı
Asa qamqor erekshe meıirimdi Allanyń atymen bastaımyn! Barlyq maqtaý Allaǵa tán. Ardaqty Paıǵambarymyz Muhammedke Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn!
Oıshyl-ǵulama Ál Fýdaıl bir sózinde: «Eger qabyl bolar tilegimdi bilgenimde, basshyǵa arnaıy duǵa jasar edim», – degen eken. Munyń syryn suraǵandar «Qarapaıym adamnyń sharapaty aınalasyna tıse, al basshynyń ıgi bastamalary, halyqtyń bolashaǵy jolyndaǵy qadamdary men sheshimderi kúlli qoǵamǵa, qaýymǵa, memleketke paıdasyn tıgizedi. Basshynyń barlyq adamǵa sharapaty tıse, qoǵamǵa bereke ornaıdy» degen jaýap alǵan eken. Biz, Islam dininiń qyzmetkerleri, memlekettiń tutastyǵy men ıgiligi úshin, el basqaryp júrgen azamattardyń izgi isteri úshin qashan da duǵa-tilegimizdi aıtyp júretinimiz sondyqtan.
Halqymyzda «Hannyń syryn qul bilmeıdi, quldyń syryn kim bilmeıdi?» degen sóz bar. El basqarýshy tulǵalar jekelegen azamattardan bastap qoǵamnyń, memlekettiń ıgiligi úshin qyzmet etedi. Barlyq jigeri men ýaqytyn, ómiri men kúsh-qýatyn halyqtyń qamy úshin sarp etedi. «Patshanyń ár kúni ózine azap, halqyna – toı» degen tujyrymdy sózdiń máni men maǵynasy osynda jatsa kerek.
Halyq danalyǵy «Jaqsynyń jaqsylyǵyn aıt, nury tasysyn» demeı me?! Jaqsy adamnyń jaqsylyǵyn kóre bilý de, oǵan alǵys aıtý da – musylmandyqtan. Musylman adam ózine jasalǵan jaqsylyqtyń qaıtarymy retinde Allaǵa jáne adamǵa árdaıym alǵysyn aıtýdy mindeti sanaıdy. Óıtkeni Ardaqty Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) bir hadısinde: «Adamǵa alǵys aıta almaǵan, Allaǵa da shúkir ete almaıdy», – degen.
Osy rette təýelsiz elimizdiń ərbir jetken jetistiginde, baǵyndyrǵan belesinde Tuńǵysh Prezıdentimiz – Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń qoltańbasy jatqanyn aıta da bilý, alǵys bildirý – adamgershilikten.
Biz – adamdar arasyndaǵy alaýyzdyqqa, dinder arasyndaǵy daý-damaılarǵa tosqaýyl qoıýǵa talpynǵan, tynyshtyq pen tatýlyqty basty tirek etken elmiz. Baýyrmaldyq, meıirbandyq, dostyq, qamqorlyq syndy qundylyqtar – qazaq halqynyń tabıǵı bolmysynda bar asyl qasıetter.
Baǵzy zamannan beri bereke men birlikti, yntymaq pen yrysty, dostyq pen tatýlyqty tý etken Qazaq eli táýelsizdiktiń sanaýly jyldarynda alys-jaqynnyń arasyn jarastyryp, dini bólekterdi bir dóńgelek ústel basyna jınaǵan bitimger memleketke aınaldy.
Osynaý tarıhı iske bastamashyl bolyp, elimizdegi 100-den astam ult pen ulysty bir shańyraqtyń astyna toptastyra bilgen Elbasynyń eren eńbegi tarıhta məńgi qala bermek. Elbasy təýelsizdik jyldarynda dinı senimi men ustanymy bir arnaǵa toǵysa bermeıtin əlemdik dəstúrli din kóshbasshylarynyń basyn elordaǵa qosyp, din qaıratkerlerin ortaq maqsatqa úndedi.
Nur-Sultan qalasynda ər úsh jyl saıyn ótetin Əlemdik jəne dəstúrli din lıderleriniń sezi jer júzindegi dini men tili, ulty men ulysy ərtúrli kúlli adamzat balasyn birlik pen beıbitshilikke, ymyra men yntymaqqa uıystyrǵan basqosý bolyp kele jatqany jasyryn emes.
Ol keshegi han-sultandarymyzdyń armanyn oryndap, jańa Qazaq memleketiniń irgetasyn qalady. Memleketti basqarýda ult birligin, din birligin birinshi orynǵa qoıyp, dostyq pen kelisimniń úzdik úlgisin qalyptastyra bildi. Allaǵa shúkir, osynaý sarabdal saıasattyń arqasynda bizdiń elimizde tynyshtyq pen turaqtylyq saltanat qurdy.
Elbasynyń Qaýlysymen musylman qaýymynyń ulyq meıramy – Qurban aıt demalys kúni bolyp jarııalandy. Qasıetti Ramazan aıynda ımamdar men zııaly qaýymǵa aýyzashar berý – Nursultan Ábishulynyń jyl saıynǵy saýapty hám dástúrli amalyna aınalǵan.
Arqa tósinde respýblıkalyq «Əziret Sultan» meshiti salynyp, Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń bas keńsesi boı kóterdi. Almaty qalasynda Nur-Múbárak ýnıversıteti ashylyp, oqý ornyn bitirgen din qyzmetkerleri eldiń birligi men yntymaǵyna úles qosýda.
Táýelsizdik jyldarynda elimiz boıynsha nebary 68 meshit bolsa, búginde qulshylyq ordalarynyń sany 3 myńǵa jetti. Egemendik alǵan jyldan bastap jer-jerde medreseler men qarılar ortalyǵy boı kóterdi. Orta bilim beretin 8 medresemiz kolledj mártebesin aldy. Oqý ordasyn támamdaǵan shákirtterimiz de el ıgiligi jolynda qyzmet etýde.
Elbasynyń óz qoltańbasymen salynǵan jańa elordamyz sanaýly jyldarda beıbitshilik pen birliktiń altyn besigine aınaldy. Əıgili ǵulama-oıshyl Ábý Nasyr ál-Farabı: «Shynaıy baqytqa jetkizetin isterde turǵyndary ózara kómektesý maqsatyn alǵa qoıǵan qala qaıyrymdy qala bolyp tabylady, al azamattary baqytqa jetý maqsatymen bir-birine kómektesip otyratyn qoǵam – qaıyrymdy qoǵam», – degen eken.
Allaǵa shúkir, meshit turǵyzylǵan qalalarymyz qaıyrymdy qalaǵa, ımanǵa uıysqan qoǵam qaıyrymdy qoǵamǵa aınalýda. Elimizdegi barsha musylman jamaǵaty, din qyzmetkerleri saýaby túgesilmeıtin osynaý izgi isterge uıytqy bolyp, ıgi jobalarǵa bastamashyl bolǵan Elbasynyń bul qamqorlyǵyna árqashan dən rıza, rııasyz duǵa-tilekte.
Asyl dinimizdiń janashyry Nursultan Nazarbaev prezıdenttik ókilettigin toqtatý týraly sheshimin jarııalaýdan bir kún buryn elordada Ortalyq Azııa men TMD elderi boıynsha teńdesi joq, bir mezette 30 myń adam qulshylyǵyn óteı alatyn zəýlim meshittiń irgetasyn qalady.
Osy tarıhı sharadan keıin Elbasy Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasynyń jańa ǵımaratyn aralap, bizben suhbattasty. Múftııattyń jumysyna səttilik tilep, ıgi bastamalarǵa batasyn berdi. Prezıdenttik ókilettigin amanattap tapsyrsa da asyl dinimizge janashyrlyq amalyn toqtatqan joq.
Qazaqstan musylmandarynyń kezekten tys IH quryltaıynda delegattar maǵan daýys berip, biraýyzdan Bas múftı laýazymyna saılaǵannan keıin meni arnaıy qabyldap, jańa jumysyma sáttilik tilep, qoldaıtynyn jetkizip, óziniń aqsaqaldyq batasyn berdi. Bul – Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasyna, elimizdegi 70 paıyzdan astam kúlli musylman qaýymyna jasaǵan janashyrlyǵynyń jarqyn úlgisi dep atar edim. Ol kisige Alla razy bolsyn!
Elbasy óz erkimen prezıdenttik ókilettigin toqtatsa da elimiz ben halqymyzdyń jarqyn bolashaǵy úshin áli de qyzmet etip, mańyzdy bastamalarǵa uıytqy bolýda. Qasıetti Ramazan aıynda tótenshe jaǵdaı kezinde halyqtyń alań kóńiline medeý bolar Úndeý joldap, jigerin oıatyp, úmitine qanat bitirýmen qatar azamattarymyzǵa qarjylaı qoldaý kórsetip, qamqorlyq jasady.
Allaǵa unamdy kez kelgen ıgi amaldyń saýaby eselenip jazylatyn berekeli Ramazan aıynda Elbasynyń osynaý qaıyrly isiniń jaqsylyǵy eselene tússin dep tileımiz.
Nursultan Nazarbaevpen kıeli Túrkistan qalasynda ǵulama-oıshyl, kúlli túrki jurtynyń ardaq tutar tulǵasy – Qoja Ahmet Iasaýı kesenesinde bolyp, handar men sultandarǵa duǵa baǵyshtaý rásiminde ol kisiniń dinge ǵana emes, tarıhymyzǵa degen qamqorlyǵyn baıqadym.
Elbasy «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» strategııalyq maqalasynda: «...Jańǵyrǵan qoǵamnyń óziniń tamyry tarıhynyń tereńinen bastaý alatyn rýhanı kody bolady... Jańa turpatty jańǵyrýdyń eń basty sharty – sol ulttyq kodyńdy saqtaı bilý», – dep álemdik arenada damýdyń dańǵyl jolyna ulttyq kodymyzben birge qadam basýǵa úndegen bolatyn.
Tarıh degenimiz – tájirıbe. Al tarıhtan taǵylym alý – adamdyq is. Demek ótkennen ónege alý – beıne bir bolashaqtyń baǵdarshamy ispetti. Tarıhty jasaý ońaı emes, al ony jazyp qaldyrý – odan da mańyzdy is. Búginde tarıhı sanany qalyptastyrý – barshamyzdyń basty mindetimiz dep esepteımin. Óıtkeni tarıh – tanymǵa tarazy, tirshiligińe baǵdar beretin qundylyq. Ulttyń tárbıe men taǵylymǵa toly tarıhynan, ádet-ǵurpynan sýsyndaǵan urpaq «uıada ne kórse – ushqanda sony iledi». Bul rette Elbasynyń tarıhymyzdy jańǵyrtýǵa baǵyttalǵan qadamy óte mańyzdy istiń biri dep atar edik. «Adamnyń sanasyn oıatqyń kelse, onyń tarıhyn oıat» degen sózdiń máni osy bolsa kerek.
