OTANDY QORǴAÝ – QASIETTI PARYZ
Naýryzbaı qajy TAǴANULY,
QMDB Tóraǵasy, Bas múftı
Otandy, el men jerdi jaqsy kórý – ımandy azamattyń adamgershilik qasıetteriniń biri. Óıtkeni adam balasy úshin din men Otan – qasıetti uǵymdar. El ıgiligine tilektes pendege Otannan qymbat meken joq. Sebebi asyl dinimiz ár musymanǵa Otandy súıip, ony jan-tánimen qorǵaýdy mindetteıdi.
Dinimizde Otandy súıý ultshyldyq pen jershildikke bóliný bolyp eseptelmeıdi. Bir kisi ardaqty Paıǵambarymyzdan (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Ýa, Alla elshisi! Bir adam óziniń ultyn, qaýymyn jaqsy kórse, bul isi rýshyldyqqa jata ma?» – dep suraıdy. Sonda Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Joq. Eger adam óziniń qaýymynyń zulymdyq etýine járdem berse, bul isi – rýshyldyq», – dep jaýap beredi.
Halqymyz: «Jaqsy erdiń qaıǵysy aýylynyń basynda. Jaman erdiń qaıǵysy óz otynyń qasynda» deıdi. «Otandy súıý – ımannan» dep ósıet qaldyrǵan babalarymyz óz urpaǵyn eldiń qamyn oılaýǵa tárbıelegen. Shyn máninde árbir er adam úshin Otanyn qorǵaý – qasıetti paryz, myzǵymas mindet. Antyna adal, sertine berik jigittiń mártebesi bıik.
Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) bir hadısinde: «Bir kún, bir tún shekara kúzetý kúndiz oraza ustap, túndi qulshylyqpen ótkizgen bir aıdan jaqsyraq. Eger shekara kúzetý barysynda qaza bolsa, jasaǵysy kelgen amalynyń saýaby men rızyǵy jalǵasyp, qabir jamanshylyǵynan aman bolady», – degen. Mundaıda «Otan úshin kúres – erge tıgen úles» degen qanatty sóz eriksiz eske túsedi.
«Otandy súıý otbasynan bastalady», «Otbasy – shaǵyn memleket» degendeı, balanyń boıyndaǵy alǵashqy adamgershilik qasıetter óz úıinde qalyptasa bastaıdy. Otbasynda, ıaǵnı kishi Otanynda durys tárbıe kórgen bala el men jerdiń órkendeýine aıanbaı úles qosady.
«Uıada ne kórse, ushqanda sony iletin» bala úshin áke-shesheniń árbir áreketi mańyzdy. Túıindep aıtqanda, Otanǵa qyzmet etýdi maqsat tutqan kez kelgen azamat óz otbasyn jaqsylyqqa, izgilikke tárbıeleýden bastaǵan abzal. Sonda ǵana qoǵamda izgilik negizderi qanat jaıady.
Otandy qorǵaý óz otbasyńa, kórshińe, aınala-tóńiregińe, aǵaıyn-týysyńa jaqsylyq jasaýdan, olarǵa barynsha qamqorlyq kórsetýden bastalady. Óz aramyzda aýyzbirshilik pen baýyrmaldyq qasıetter kóbirek kórinis tabýy tıis. Sonda ǵana elimizdiń irgesi berik bolmaq.
«El qadirin kórgen biledi, jer qadirin júrgen biledi» dep babalarymyz aıtqandaı, el men jer qadirin biletin urpaǵymyz kóbeısin. Alla Taǵala elimizdiń ishin daýdan, syrtyn daýdan aman etkeı. Ámın!
