Qurban aıt namazyna qatysty QMDB málimdemesi

Asa raqymdy, erekshe meıirimdi Allanyń atymen bastaımyz!

Qurmetti musylman qaýym!

Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy elimizdegi karantın jaǵdaıyn eskere kele jáne dinimizdiń asyl maqsattary men sharıǵat negizderine súıene otyryp, meshitterde jamaǵatpen juma jáne Qurban aıt namazyn oqýǵa qatysty el turǵyndaryna kelesideı málimdeme jasaıdy:  

Birinshiden, jamaǵatpen birge juma, aıt namazdaryn oqý úshin meshit ashyq bolýy tıis. Iaǵnı meshitke kirýge ruqsat etilýi qajet. Al eldiń basshysy qol astyndaǵy qyzmetkerlerin úıine jınasa nemese esigin ashyp, kez kelgen adamnyń kirýine ruqsat etse, jurt ony bilsin, bilmesin, oqylǵan juma jáne aıt namazdary durys bolyp sanalady. Al esigin kilttep qoısa jáne adamdar kirip ketpeýi úshin esik aldyna kúzetshi qoısa, onda (ruqsatsyz) oqylǵan namaz durys bolyp sanalmaıdy[1].

Ekinshiden, juma, aıt namazdaryn sultannyń[2] ózi nemese sultan bekitken kisi (ámirshi, qazı[3], ımam) ótkizýi tıis[4].

Burynǵy kezderi juma jáne aıt namazdaryn tártip boıynsha halıfa ótkizetin bolǵan, keıinnen qazılar men qolbasshylarǵa tapsyryldy. Qazılar saıasat isimen, al qolbasshylar áskerı hám ishki tártippen shuǵyldanǵandyqtan bertin kele juma jáne aıt namazdaryn múftıler, ımamdar jáne t.b. din qyzmetkerleri atqaratyn boldy[5].

Sondyqtan buıryǵy (ruqsaty) joq adamnyń halyqty jınap, juma jáne aıt namazdaryn ótkizýi durys emes. Munymen qosa ımam (basshy) zańdy negizde el turǵyndaryna jınalýǵa ruqsat etpese, halyq jınalmaýy tıis[6].  

Hanafı mázhaby boıynsha aıt namazyn úıde jeke oqý durys emes. Alaıda aıt kúni kún naıza boıy kóterilgennen keıin árkim óz úıinde eki nemese tórt rakaǵat nápil (duha) namazyn jeke oqysa bolady[7].

Ardaqty aǵaıyn, qurmetti baýyrlar!

Qazirgi tańda álemdi sharpyǵan COVID-19 juqpaly indeti órshýi sebepti Qazaqstannyń búkil aýmaǵynda karantın rejımi kúsheıtildi. Úkimet indettiń taralýyna jol bermeý maqsatynda kóptegen qoǵamdyq nysandardyń jumysyna shekteý qoıdy, onyń  qatarynda meshitter de bar. Degenmen memlekettiń dertke qarsy atqaryp otyrǵan barlyq sharasy adam balasynyń densaýlyǵy men ómirin aman saqtap qalýǵa baǵyttalǵan. 

Islam dini adam balasynyń ómiri men densaýlyǵyn árqashan joǵary qoıady. Eshkimniń óz betinshe adam ómirin qııýǵa, tipti ózine qol jumsaýyna haqy joq. Alla Taǵala Quranda: «Óz-ózderińdi óltirmeńder»[8], – dep buıyrady. Ardaqty Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn): «Ózine de, ózgege de zııan tıgizýge bolmaıdy», – degen[9].

Sondyqtan osyndaı syndarly sátterde barshańyzdy dertten saqtanyp, barynsha karantın talaptaryna muqııat qaraýǵa shaqyramyz. Alla Taǵala elimizge amandyq, jurtymyzǵa tynyshtyq, halqymyzǵa bereke-birlik bergeı! Qurban aıt merekesi barshańyzǵa qutty bolǵaı!

[1] «Hashııatý Ibn Abıdın», 2/165.
[2] Qazirgi tilde Memleket basshysy, Úkimet basshysy, jergilikti ákimder, memleket belgilegen búkil normatıvtik-quqyqtyq aktiler, jalpyǵa birdeı mindetti erejeler t.b maǵynalardy bildiredi.
[3] Qazirgi zamanda bul sóz Sot tóraǵasy degen uǵymǵa saıady.
[4] «Jáýhara náııra», 2/81.
[5] «Fátaýa Tatarhanııa», 1/536.
[6] «Fátaýa Hındııa», 1/206.
[7] «Fátaýa Tatarhanııa», 1/564
[8] «Nısa» súresi, 29-aıat.
[9] Ibn Majá rıýaıat etken.