Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) lıtr sýǵa ǵusyl alǵan ba?
Assalamaleıkým. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) 3 lıtr sýǵa ǵusyl alǵan dep estýshi edim. Osy qanshalyqty ras? Ǵusyl quıyný úshin qansha sý qajet? Jandos
Ответ
Ýaǵaleıkýmassalam. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) dáret alǵanda, ǵusyl quıynǵanda qansha mólsherde sý jumsaǵany jaıynda mynadaı bir hadıs rıýaıat etilgen.
كان صلى الله عليه وسلم يتوضأ بالمُدّويغتسل بالصاع إلى خمسة أمداد
Ánás ıbn Málikten jetken hadıste: «Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) dáretti «Mýd» mólsherimen alýshy edi, ǵusyldy «saǵ» mólsherimen bes «mýd» mólsherine deıin quıynýshy edi» - delingen[1].
Hadıstegi «mýd» jáne «saǵ» sózderi Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) zamanynda belgili bir ólshemdi bildiretin ydystarǵa qoldanǵan. «Mýd» hanafı ǵalymdaryń pikirinshe eki rotl ólshemine teń[2]. Qazirgi tilmen aıtqanda «mýd» 1 lıtr kóleminde bolsa, «saǵ» tórt mýdtan turady. Iaǵnı, tórt lıtr shamasynda. Demek Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) 1 lıtr sýmen dáret alsa, 4 lıtr sýmen ǵusyl alǵan.
Paıǵambarymyzdyń (s.ǵ.s.) bul taǵylymy bizderge ǵusyl-dáret alǵanda ysyrapshyldyqqa jol bermeý kerektigin uqtyrady. Birde Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Saǵd atty sahabasynyń sýdy mólsherden tys qoldanyp, dáret alyp jatqanyn kórip: «Ýa, Saǵd! Bul netken ysyrap?!» - dedi. Sonda Saǵd (r.a.): «Ýa, Allanyń Elshisi dárette de ysyrap bolama?» degende Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Iá, tipti aǵyp jatqan ózennen dáret alsań da ysrap qylma» – dedi[3].
Birinshi hadıstegi aıtylǵan sý kólemi dáret pen ǵusyl sýynyń mólsheriniń eń azyn bildiredi. Budan az bolǵan jaǵdaıda dáretpen ǵusyldy súnnet boıynsha tolyqtyryp alýǵa jetkiliksiz bolady. Atalǵan mólsherden artyqtaý qoldansa esh ábestigi joq. Boıdaǵy kirdi ketirý úshin sabyn qoldanǵan jaǵdaıda sabyn ketkenshe sýdy paıdalaný - atalǵan mólsherden asyp ketsede ysyrapqa jatpaıdy. Biraq ta tek ǵusyl quıyný maqsatynda dýshtyń astynda kóp turyp, sýdy ysyrap jasaýǵa bolmaıdy.
[1] Sahıh Býharı, dáret kitaby.
[2] Hashııatý ıbn Abıdın, 1-tom, 324-bet
[3] Ahmad, Ibn Mája