Talaqtan keıin ákelik quqyq saqtala ma?

Assalamýáleıkým! Áıelin talaq etken adam balalaryna ákelik quqy bar ma? Ajyrasqan soń ákeniń qandaı mindetteri bar? Rústem

Ответ

Ýa aleıkým assalam!

Ákeniń mindeti – balaǵa qamqorlyq etý, tárbıeleý jáne bilim nemese kásip úıretý[1]. Al, anasy nemese basqa da qamqorlyq quqyǵyna ıe tulǵa tıesili qarajatty ákesinen alyp balanyń qajetine jumsaıdy. Ol qarajat sottyń ákeniń jaǵdaıyna qarap shyǵarǵan sheshimine saı bir kúndik nemese bir aptalyq nemese bir aılyq mólsherde berilip otyrady. Alaıda, áke balaǵa qamqor anasyna: «Balany maǵan jiberip tur, meniń úıimde tamaqtanyp júrsin», – deýine bolmaıdy. Óıtkeni, mundaı áreket balaǵa zııany tıedi[2].

Sharıǵat boıynsha, barlyq fıqh ǵalymdary biraýyzdan balaǵa qamqorshy bolmaǵan eki ata-ananyń biri balamen kórisýge nemese balaǵa baryp turýǵa quqyly degen. Kórisý merzimi ortaq sheshimge baılanysty.

Hanafı mazhaby boıynsha, bala anasynyń qamqorlyǵynda bolsa, ákesi balany kórýge quqyly. Ár kúni balany kórýge múmkindik beretin orynǵa alyp kelip turý kerek.

Anasy qamqorlyq quqyǵynan aıyrylǵan nemese qamqorlyq merzimi bitken sebepti bala áke qaramaǵynda bolsa, áıel de óz balasyn kórýge quqyǵy bar. Balany kúnde bir ret anasy kóretindeı jaıǵa alyp baryp turý kerek. Eń uzaq merzim – aptasyna bir ret kórý. Bul – áıeldiń áke-sheshesine baryp turý merzimi sekildi. Al, naǵashy ápkeniń quqyǵy týra anasynyń quqyǵyndaı saqtalady, tek naǵashy ápkesi balany aıyna bir ret kóredi[3].

Rýslan Qambarov

[1] Hashıat Ibn Abıdın
[2] Maýsýǵat ál-Fıqh ál-Islamı, 8-tom, 685-bet
[3] Maýsýǵat ál-Fıqh ál-Islamı, 8-tom, 699-bet