Aıt namazynan buryn oryndalatyn saýapty amaldar qandaı?
Assalaýmaǵaleıkým! Musylman balasy aıt namazyna barmas buryn qandaı izgi amaldar isteı alady? Súnnet amaldar bar ma?
Ответ
Ýaǵaleıkýmassalam!
Bir aı boıy Alla razylyǵy úshin iship, jeýden ózin tyıǵan kisiniń aıt kúni qýanyshqa bólenetin kúni. Otyz kún boıy orazasynan keıingi úlken bir «aýyz ashary» ispetti. Sondyqtan, ony «Ǵıdýl Fıtr» ıaǵnı «Aýyz ashar meıramy» dep te ataǵan. Bul kún ýájip bolǵan aıt namazymen bastalady. Aıt namazynan buryn myna áreketterdi oryndaý saýapty:
1. Jýyný. Imam Málıktiń «ál-Mýatta» atty hadıs jınaǵynda sahaba Abdýlla ıbn Omardyń aıt kúni meshitke shyqpaı turyp, jýynyp alatyndyǵy aıtylady[2].
2. Hosh ıis sebinip, ádemi kıim kıip shyǵý. Áziret Omar bazarda satylyp turǵan jibek kıisti kórip Paıǵambarymyzǵa: «Ýa Allanyń Elshisi! Mynany satyp alsańyz eken. Aıt kúnderi jáne syrttan kelgen qonaqtarǵa ádemi bop shyǵar edińiz», - degende Ol (s.ǵ.s.): «Bul (jibek) kıis qudaıdan úmiti joqtardyń kıisi» [3], - dep qabyl etpedi. Bul hadıske uńilip qarasaq Paıǵambarymyzdyń zamanynda da aıt namazyna ásem kıim kııý úrdisi bar bolǵandyǵyn baıqaımyz.
3. Namazǵa barmastan buryn úıinen dám tatyp shyǵý. Bul jaıynda sahaba Ánás ıbn Málık bylaı deıdi: «Paıǵambarymyz aıt kúni birneshe qurma jemeı (meshitke) shyqpaıtyn»[1].
4. Aıt namazynan buryn pitir sadaqasyn berý. Óıtkeni Paıǵambarymyz pitir sadaqasyn aıt namazyna shyqpaı turyp beretin bolǵan.
5. Aıt namazyna bara jatqan jolda ishteı tákbir táshrıq aıtý: «Allahý Akbar, Allahý Akbar, lıa Ilıaha ıllıa-Llah,ýa-Llahý Akbar, Allahý Akbar ýa lı-Llıahı-l-hamd».
6. Meshitke kelgen kisi aıt namazy oqylmaı turyp nápil namaz oqymaıdy[4]. Sahaba Abdýlla ıbn Abbastyń aıtýy boıynsha Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) aıt kúni tek eki rakaǵat aıt namazyn oqydy. Odan buryn ne odan keıin namaz oqymady[5]...
[1] Sahıh Býharı, Kıtabýl ıdaın – 953.
[2] Ál-Mýatta, Kıtabýl ıdaın – 428.
[3] Býharı, Kıtabýl Jıhad - 2889
[4] Hıdaıa – 1/210-211 bet; Bınaıa – 3/99 bet.
[5] Býharı, Kıtabýl ıdaın – 964.
