Sálem namazyn oqý mindet pe?
Assalaýmaǵaleıkým! Meshitke kirgende oqylatyn sálem namazy mindetti me? Oqymasa kúná bolmaı ma?
Ответ
Ýaǵaleıkýmassalam!
Sálem namazy – mákrýh ýaqyttardan tys meshitke kirgende otyrmaı jatyp, eki rakaǵat oqylatyn súnnet namazdarynyń biri[1]. Bul jaıly Paıǵambarymyz (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) bylaı deıdi: «Eger senderdiń bireýleriń meshitke kirse eki rakaǵat oqymaıynsha otyrmasyn»[2].
Hadıstegi buıryq raı ýájipti emes, súnnetti bildiredi[3]. Oǵan Paıǵambarymyzdyń (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) bes ýaqyt paryz namazynan bólek namazdy suraǵan kisige «Joq, tek nápil oqysań bolady»[4] degen hadısi dálel bolady.
Meshitke kirgen adam namaz oqýǵa tyıym salynǵan úsh ýaqytta, sondaı-aq tań namazynyń ýaqyty kirgende, ekinti namazynan keıin sálem namazyn oqýǵa bolmaıdy[5]. Alla Elshisi (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) mundaı ýaqyttarda nápil namazyn oqýǵa tyıym salǵan[6]. Onyń ornyna «Sýbhanallohı ýalhamdý lıllahı ýá la ıláha ıllallohý ýallahý akbar. Allahýmma sollı álá Mýhammad ýá álá álıhı» dep tasbıh-salaýat aıtsa meshit aqysyn ótegen bolyp sanalady[7].
Sondaı-aq, meshitke kire salyp paryzdy nemese basqa da súnnet namazdaryn ótese – sálem namazyn oryndaǵan bolyp sanalady. Sebebi sálem namazy Alla Taǵalany ulyqtaý maqsatynda bekitilgen. Sondyqtan meshitke kire salyp oqyǵan barlyq namaz meshit aqysynyń ornyna júredi[8].
Hanafı mazhaby boıynsha meshitke kirip namaz oqymaı otyryp, odan keıin qaıta turyp sálem namazyn oqysa da súnnetti oryndaǵan bolady[9]. Árıne, otyrmaı jatyp meshit aqysyn oqyǵany abzal. Eger meshitke kirip-shyǵýy jıi qaıtalansa, onda bir kúnge bir sálem namazy jetkilikti[10].
Qoryta aıtqanda, meshitke kirgen adamnyń namazǵa tyıym salynǵan úsh ýaqyttan jáne mákrýh ýaqyttardan tys otyrmaı jatyp eki rakaǵat sálem namazyn oqýy – súnnet, mindetti emes. Tipti, otyryp qaıta oqysa da, meshitke kirip birden paryzdy nemese basqa súnnet namazdaryn oryndasa da, súnnetke saı oryndalǵan bolady.
Alla tolyq bilýshi!
Elbek Tasbolatuly
[1] Maraqı ál-fálah, 151.
[2] Buharı, №444.
[3] Hashııatý Tahtaýı, 394.
[4] Buharı, №2678.
[5] Maraqı ál-fálah, 73.
[6] Báıhaqı, «Sýnanýl-kýbra», 2/465. Buharı, №586.
[7] Hashııatý Tahtaýı, 394.
[8] Raddýl mýhtar 4/279 bet.
[9] Bahrý ár-raıyq, 2/38. Raddý ál-mýhtar, 4/280.
[10] Hashııatý Tahtaýı, 394.
Автор: Айдос Имантай
