Shaǵban aıynda oraza ustaýǵa bola ma?
Assalamý aleıkým! Shaǵban aıynda oraza tutý jaıly hadıste derek bar ma? Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) bul aıda oraza tutqan ba?
Ответ
Ýa aleıkým assalam!
Oraza – Alla Taǵalaǵa jaqyndatatyn eń úlken qulshylyqtyń biri. Oraza jaıly qudsı hadıste: «Alla Taǵala: Oraza – Men úshin. Onyń saýabyn Ózim beremin. (Pendem) tán raqatyn, iship-jeýin Meniń rızashylyǵym úshin tárk etedi, – deıdi»[1], – delingen.
Alla Elshisiniń (s.ǵ.s.) Ramazannan bólek aılarda da oraza tutýynyń máni de osyda. Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) basqa aılardan qaraǵanda Shaǵbanda kóbirek oraza ustaǵan. Aısha (r.a.) anamyz: «Alla Elshisi jyl ishinde Shaǵban aıyndaǵydaı kóp oraza tutpaıtyn»[2], – dep eske alady.
Ábý Salama (r.a.): «Men Aısha anamyzdan Alla Elshisiniń (s.ǵ.s.) qalaı oraza tutqandyǵyn suraǵanymda, Ol (r.a.) kisi: «Orazany uzaq tutqany sonshalyq budan bylaı oraza tutýmen bolatyn shyǵar deıtinbiz. Sonan soń orazany toqtatatyn, tipti munan bylaı endi oraza tutpaıtyn bolar dep qalatynbyz. Biraq, Shaǵban aıyndaǵydaı kóp oraza tutqanyn kórmedim... Keıde Shaǵbannyń az kúnderin ǵana qaldyryp, qalǵan kúnderinde tolyǵymen orazamen ótkizetin», – dep aıtty».
Qoryta aıtqanda, Alla Elshisi (s.ǵ.s.) Shaǵban aıyn tolyǵymen oraza etip tutpaǵan. Biraq, shaǵbannyń kóp kúnin orazamen ótkizgeni belgili. Óıtkeni, Aısha (r.a.) anamyz: «... Alla Elshisiniń (s.ǵ.s.) Ramazan aıynan basqa ýaqytta aıdy tolyǵymen oraza tutqanyn kórmedim»[3], – degen.
Bul hadıster Shaǵban aıyndaǵy ustalǵan oraza mindetti bolmasa da sonshalyqty baǵaly jáne mańyzdy ekendigin ári Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) bul orazany eleýsiz qaldyrǵysy kelmegenin kórsetedi.
ShAǴBANDA ÚZDIKSIZ ORAZA USTAÝ KEREK PE?
Alaıda Shaǵban aıynyń orazasyn shamasy jetkender ǵana tutqany abzal. Eger Shaǵban aıynda úzdiksiz oraza tutyp, Ramazan aıyndaǵy paryz orazaǵa shamasy kelmeı qalýynan seziktengen adam bolsa, ol adamǵa Shaǵban aıynda oraza tutýdyń qajeti joq. Óıtkeni Shaǵban aıyndaǵy erikti orazadan Ramazan aıyndaǵy paryz oraza mańyzdy. Sondyqtan da Paıǵambarymyz (oǵan Allany ıgiligi men sálemi bolsyn) musylmandardy Ramazan aıyna eki-úsh kún qalǵanda oraza ustaýdan tyıǵan. Ábý Hýraıra (r.a.): «Shaǵban aıynyń birinshi jartysy ótken soń oraza tutpańdar»,- degen Paıǵambarymyzdyń sózin jetkizedi.
Basqa hadısterde Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Ramazan aıynyń aldyńǵy bir-eki kúninde oraza tutpańdar», – degen.
Joǵarydaǵy keltirilgen hadısterdiń maǵynasy – Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) Shaǵban aıynda úzdiksiz oraza tutatyn qasıetke ıe edi. Sol sebepti de Ramazan aıynda álsireýden ıa bolmasa sharshaýdan qoryqpaıtyn. Al ózgelerge Ramazan aıynda álsirep qalyp, Ramazandy sergek qalypta qarsy ala almaı qalmasyn degen saqtyqpen Shaǵban aıynyń 15-i nen soń oraza tutpaýdy buıyrǵan.
