Eki ret úılengen kisi peıishke barsa, qaısysymen birge bolady?

Ássálámýǵaleıkým! Meniń qoıar suraǵym: erli-zaıyptylardyń bireýi qaıtys bolyp, taǵy otaý qursa, jánnatta qaı áıelimen nemese kúıeýimen birge bolady? Rahmet. Móldir

Ответ

Ýaǵaleıkým ássálám ýá rahmatýllahı ýá bárakátýh!

Paıǵambarymyzdyń jubaıy Úmmý Sálámá bir kúni Paıǵambardan (s.ǵ.s.):

– Ýa, Alla Elshisi! Keıbir áıelder osy dúnıede eki ret, úsh ret, tipti tórt ret turmysqa shyǵyp jatady. Olar ólgennen keıin onymen birge bári jánnatqa kirse, olardyń qaısysy onyń jubaıy bolmaq? – dep suraıdy.

– Úmmý Sálámá, oǵan tańdaý erkindigi beriledi. Ol arasyndaǵy eń ádeptisin tańdaıdy da Jaratýshy Iege: «Ýa, Rabbym! Myna kisi ótken dúnıede kúıeýlerimniń ishinde eń ádeptisi edi. Meni soǵan qosa gór!», – dep tileıdi.  Ýa, Úmmý Sálámá! Kórkem minezdi adam eki dúnıe jaqsylyǵyn almaq[1].

Osy hadıske oraı, kúıeýi qaıtys bolyp, ekinshi erge shyqqan áıel, eger ózimen qosa, bu dúnıedegi kúıeýleri de peıishtik bolǵan bolsa, áıelge tańdaý erkindigi beriledi.

Áıtkenmen, «eń sońǵy márte qaısysymen turmys qurǵan bolsa, sol erimen (ol da peıishke kirse) birge bolmaq» degender bar. Óıtkeni, sahaba Hýzaıfa óziniń jaryna: «Peıishte de meniń jarym bolǵyń kelse, menen keıin basqaǵa turmysqa shyqpa. Shynynda, áıel bu dúnıede sońǵy ret kimmen turmys qurǵan bolsa, sol erimen birge peıishte bolady...»,[2] –  degendigi hadıs kitaptarynda keltirilgen.  

Al, birinshi jary qaıtys bolyp, ekinshi ret úılengen er kisi (eki zaıybynyń eshbiri buryn turmysta bolmaǵan bolsa), peıishke kirgen jaǵdaıda ekeýin de ózine jar etip alady deýge negiz bar. Óıtkeni, Quran Kárimde: «Sender de, jubaılaryń da jánnátqa kirińder! (Jánnátta) Sender shattyqqa bólenesińder!»[3] – delingen.