ALLADAN QORYQQAN BASQA NÁRSEDEN QORYQPAIDY
Eger qul Rabbysynyń aldyna shyǵatyn kúnnen qorqyp, oǵan bar kúsh-jigerimen boıusynýǵa tyrysyp, Rabbysyna jáne onyń nápsi qalaýlaryna moıynsunbaýdan aýlaq bolsa, Alla Taǵala adamdardyń júregine bul kisiniń mysyn ornalastyrady.
Taqýa ǵalymnyń ulylyǵy sondaı, onyń qasynda eshkim paıdasyz istermen aınalysa almaıdy. Qul Alla Taǵalaǵa moıynsunyp, izgi amaldar jasap, úndemeýge daǵdylaný arqyly óz janyn tártipke keltirýi kerek, sonda onyń boıynda abyroı men mysy basym bolady.
Mártebelilikti tákapparlyq, maqtanshaqtyq, zulymdyq, dushpandyq sııaqty nárselerden izdeýge bolmaıdy. Mysty bolýdyń bastaýy – Alladan qorqý. Hadıste sháripte:
«Kim Alladan qoryqsa, bári odan qorqady» - degen. Birde Abdýlla bın Omar (r.a.) jolǵa shyǵady. Ol ilgerilep kele jatqanda, ózi kele jatqan kerýen toqtaıdy. Sebebin surasa, olar jolda arystan baryn aıtyp, sodan qorqyp toqtaǵandaryn aıtady. Ibn Omar attan túsip, arystannyń janyna baryp, ony qulaǵynan tartyp, joldan ári asyryp jiberdi. Sosyn arystandy nusqap bylaı deıdi:
«Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) sen týraly ras aıtty. Sen Adam balasyna Alladan basqa nárseden qoryqqany úshin ǵana qorqynyshtysyń. Adam balasy Alladan ǵana qoryqqanynda mundaı bolmas edi. Eger (adam) barlyq nárseni Rabbysynan ǵana úmit etse, basqa eshkimge muqtaj bolmas edi». Osy jerden túsinýge bolatyndaı, Alladan qorqý adamdarǵa kúsh pen jiger beredi.
Júrekte Alladan basqaǵa degen qaýipsizdik sezimin ornatady. Mahluqattyń adamdardy qorqytýynyń sebebi – olardyń Alladan basqasynan qorqýynan bolady.
Hadıs sháripte «Hasbııallahý ýá nı'mál-ýákıl (árbir qorqatyn adamnyń qaýipsizdigine sebep)» - dep buıyrady. Taqýa ǵalym halyq arasynda syıly. Óıtkeni ol Alladan eń kóp qorqatyn, Rabbysyn eń qurmettep, taǵzym etetin adam. Onyń halyq tarapynan kórgen qurmet pen syıy da osy jasaǵan isine oraı alǵan qarymtasy.
