Aralar da mas bola ma?
Bal arasy araq iship, mas bolyp jáne sol úshin jazalanady degendi estip pe edińiz?! Jaratqan Alla qandaı da bir kemshilikten pák. Árkúni ǵalymdar aranyń júris-turysyn zerttep otyryp, jańalyqtar ashyp, aralarǵa osy tártipti kim úıretti dep tań qalýmen keledi. Bul nársege tek qana Allanyń aıtqan myna sózderin oqyǵannan basqa sharamyz joq: «...Rabbyńnyń sen úshin ońaılystyrǵan (ıaǵnı, jeńildetip qoıǵan uıańa jetkizetin) joldaryna tús»,[1] – dep aıan berdi.
Aranyń boıynda bolatyn ǵajaıyptarynyń erekshe bir qubylysyn ǵalymdar «aranyń araq ishýi» dep ataıdy eken. Keıbir aralar omartaǵa nár jınaý saparynda keıbir tabıǵattaǵy jemister piskennen keıin ashyp, byjyǵanda paıda bolǵan Etanol (ethanol) sııaqty esirtki zattarynyń bir bóligin tilimen jalap kóremiz dep, «mas» bolatyny anyqtaldy. Kádimgi adam sekildi mas boldyratyn bul esirtki zattardyń áseri 48 saǵatqa deıin sozylatyn kórinedi.
Mas qylatyn zattardy qabyldaǵannan keıingi aradaǵy bul qubylys – adamnyń ishimdik qabyldaǵandaǵy qubylysyndaı bolady.
Ǵalymdar: «Bul mas bolǵan aralar dushpanǵa aınalyp, zııandy bolady. Sebebi, onyń ákelgen esirtki zattary omartadaǵy baldy buzyp, onyń ýlanýyna ákeledi», – deıdi.
Alaıda, Alla Taǵala baldy Quranda «shıpa» dep sıpattaıdy:
«Aranyń qarnynan adamdarǵa shıpa bolatyn túrli-tústi shárbat (bal) shyǵady»[2].
Bul baldyń zııansyz bolyp qalýy úshin jáne eshqandaı bir ýly zat aralaspaýy úshin Alla Taǵala ne daıyndap qoıdy? Otyz jyl boıy ǵalymdar aranyń júris-turysyn baqylaýǵa alyp, árbir aranyń omartasynda «dabylmen jabdyqtalǵan» aralar bar ekenin anyqtady. Olar mas bolǵan aranyń ıisin sezip, onymen kúresip, ony omartadan qashyqtatady. Bul mas bolǵan ara basqa qorǵaýshy aralar tarapynan da soqqyǵa jyǵylyp, omartadan qýylady.
Mas qylatyn zattardy qabyldaǵan bul ara eshqandaı bedelsiz bolyp qalady.
Eger de sol ara mastyǵynan aıyqsa, omartaǵa kirýine birden ruqsat beriledi jáne onyń ózi bul aradan ýly zattardyń áseri anyq ketkenine senimdi bolǵannan keıin ǵana bolady eken.
Shyndyǵynda, kúzetshi aralar mas bolǵan aranyń qaıtadan mas qylatyn nárse ákelýinen tyıý úshin aıaqtaryn da syndyryp tastaıdy.
Quran Kárimde:
«Musa oǵan: Bizdiń Rabbymyz – barlyq nárseni joqtan jaratqan, sodan keıin bárin de jaratylys maqsatyna qaraı óz jolyna salǵan uly Jaratqan, - dep jaýap berdi»,[3] –delingen. Sondyqtan, «aralar memleketine» tanym men bilim, basqarý júıesin bergen Ulyq Alla barlyq kemshilikterden pák deımiz.
