Erli-zaıyptylar bilýi tıis zikirler men duǵalar
Aq nekeni qıdyryp, bir-birine «aýyr sert» bergen er men áıel eń alǵashqy kúnnen-aq eki dúnıede baqytty bolýdyń jolyn izdeıdi. Shańyraqtyń baıandy bolýyn, ortadaǵy súıispenshilik pen syılastyqtyń sarqylmaýyn mise tutady. Munyń kilti – Jaratýshymen bolǵan jaqsy qarym-qatynasta. Sebebi, barlyq istiń Basqarýshysy – Alla, júrekterdiń Iesi – Alla. Er men áıel Allaǵa jaqyndaǵan saıyn bir-birine jaqyndaıdy.
Al, zikir (Allany eske alý) – qul men onyń Rabbysynyń qarym-qatynasyn retteýshi úlken qulshylyq. Ábý Hýraıradan (r.a.) jetken hadıste Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.): «Ózgelerdi jalǵyz qalǵandar basyp ozdy», – degen eken. Odan: «Jalǵyz qalǵandar kimder?» – dep suraǵanda: «Allany kóp eske alýshy erler men áıelder», – dep jaýap bergen[1]. «Adamdar Allany eske alyp otyrǵanda, olardy mindetti túrde perishteler qorshap alady jáne olardy meıirim qorshaıdy, olarǵa tynyshtyq túsedi jáne Alla Taǵala da olardy Óziniń aldyndaǵylardyń arasynda eske alady»[2].
Sen Allany eske alsań, Ol seni eske alady! Zikirdiń qundylyǵyn jetkizý úshin osy sózdiń ózi ábden jetkilikti! Álemderdiń Rabbysynyń esinde bolýdan artyq qandaı dáreje bar?! Endeshe, otbasy tynyshtyǵynyń uıytqysy bolatyn tómendegi duǵalar men zikirlerdi kádeńizge jaratyńyz.
ÚILENGENDE AITATYN DUǴA
Paıǵambarymyz (s.ǵ.s.) «Eger sizderden áldebireý úılense nemese qyzmetshi jaldasa, bylaı desin: «Ia, Alla! Rasynda, men Ózińnen onyń ıgiligin ári Sen ony ne úshin jaratqan bolsań sonyń ıgiligin suraımyn jáne onyń kesirinen Ózińe sıynamyn!»
(Allahýmmá, ınnı ás-álýká haıra-há ýá haıra má jábáltá-há ‘aláıhı ýá á’ýzý bıká mın shárrı-há ýá shárrı má jábáltá-há ‘aláıhı!).
ÚILENGEN KISIGE AITATYN DUǴA
«Alla saǵan bereke bersin jáne saǵan bereke jaýdyrsyn, ári senderdi jaqsylyqta biriktirsin!»
(Báraka-Llahý láká, ýá báraká ‘aláıká, ýá jámá’a báınákýmá fı haır!)
JYNYSTYQ QATYNASQA TÚSERDIŃ ALDYNDA AITYLATYN DUǴA
Balany til-kóz jáne shaıtannyń kesirinen saqtaǵysy kelgen adam bala paıda bolmaǵan kezden amal jasaýy qajet. Ibn Abbas (r.a.) sózderinen Alla Elshisiniń (s.ǵ.s.) bylaı degeni jetkiziledi: «Eger senderden áldebireýiń áıelimen jynystyq qatynas jasaǵysy kelip: «Allanyń atymen. Ia, Alla, bizdi shaıtannan aýlaq et jáne Seniń bizge beretinińnen de (baladan) shaıtandy aýlaq et» dep aıtsa, ári (sol) erli-zaıyptylarǵa balaly bolý násip etilse, shaıtan eshqashan oǵan zııan tıgize almaıdy».
(Bısmı Lláhı, Allahýmmá, jánnıb-na-sh-shaıtana ýa jánnıbı-sh-shaıtana ma razaqta-na).
PERZENT SURAITYN DUǴA
Zákárııa (ǵ.s.) paıǵambardyń duǵasy: «Rabbym! Maǵan Óz tarapyńnan bir ıgi urpaq syıla. Anyǵynda, Sen – tilekti Estýshisiń»[3].
(Rabbı hab lı mınládýnka zýrrııatan taııbátan ınnáká samı ýddýaa)
SALIHALY ÁIEL MEN BALA SURAITYN DUǴA
«Rabbymyz! Jubaılarymyzdy jáne urpaqtarymyzdy kózimizdiń qýanyshy et ári bizdi taqýalardyń (Ózińe boısunyp, jazadan qorqyp, saqtanǵandardyń) aldy ete gór!».
(Rob-bá-náá háb-lá-náá mın áz-ýáá-djı-náá ýá zýr-rı-ıáá-tı-náá qýr-ro-tá á-ıý-nıý ýádj-hál-náá lıl-mýt-tá-qıı-náá-ı-máá-máá)
SALIHALY URPAQ SURAITYN DUǴA
«Rabbym! Meni jáne urpaǵymdy namazdy (barlyq sharttaryn saqtap, berile) tolyq oryndaýshy et. Rabbymyz! Tilegimdi qabyl al!»[4].
(Rob-bıdj-al-nıı mý-qıımás so-lá-tıı ýámıńń zýr-rı-ıátıı rabbáná ýá-táqabbál dý-áá-ı)
QYRSYQ ÁIELDIŃ, JAMAN DOSTYŃ KESIRINEN ALLAǴA SYIYNÝ
Ábý Hýraıra (r.a.) bylaı deıtin: «Paıǵambardyń (s.ǵ.s.) duǵalarynyń qatarynda myna (duǵa) da bar edi: «Ia, Alla, aqıqatynda, men Senen jaman kórshiden, onyń (kesirinen) shashym ýaqytysynan buryn aǵaryp ketetin áıelden, ústimnen bı bolatyn baladan, men úshin azapqa aınalatyn dúnıeden, kózi meni kóretin, al júregi ańdyp otyratyn, ári eger ol menen bir jaqsy nárse kórse, jasyratyn, al eger menen jaman nárse baıqasa, jarııaǵa jar salatyn dostan pana suraımyn»[5]
(Allahýmma ınnı a‘ýzýbıka mın járı ssý-ı, ýa mın záýjın týshaııbýnı kablá-l-máshıb, ýa mın ýaládın ıakýný ‘aláıa rabban, ýa mın málın ıakýný ‘alıaıa ‘azaban, ýa mın halılın mákırın ‘aınýhý taranı ýa qalbýhý ıar‘anı ın ra-a hasanatan dafanaha, ýa ızá ra-a saııatan aza‘aha).
BALANY BARLYQ JAMANDYQTAN SAQTAÝDY SURAITYN DUǴA
Bul duǵany dem salýdan keıin, bala syrtqa shyǵarda, qonaqqa barǵanda, kez kelgen ýaqytta jamandyqtan Alladan pana suraý úshin oqyńyz. Ibn Abbas (r.a.) rıýaıaty: «Paıǵambar (s.ǵ.s.) Hasan men Hýseındi pana suratyp: «Shyn máninde senderdiń babalaryń (Ibrahım) munymen Ismaıl men Ishaqty pana suratatyn: «Árbir shaıtannan jáne ýly jándikterden, sondaı-aq árbir suq kózden Allanyń kámil sózderimen pana suraımyn» dep aıtatyn», – degen[6].
(Áýzý bı kálımátılláhıt támmá, mın kýllı shaıtanın ýá hámmáh, ýá mın kýllı aınıl-lámmáh)
ER ADAMNYŃ ÓZ OTBASY MÚShELERI AÝYRǴAN KEZDE DEM SALÝY
Aısha anamyz (r.a.) aıtady: «Alla Elshisi (s.ǵ.s.) bireýimiz aýyrsaq, ony oń qolymen sıpap: «Dertti ketir, adamdardyń Rabbysy! Shıpa ber, Sen – shıpa berýshisiń, Seniń shıpańnan basqa shıpa joq. Aýrýdy qaldyrmaıtyndaı shıpa ber!»
(Ázhıbıl-bá’sá, Rabbán-nás(ı), ýáshfı, Ántásh-Sháfı, lá shıfá’á ıllá shıfá’ýká, shıfá’án lá ıýǵadırý saqama(n)
Alla Elshisi (s.ǵ.s.): «Dertti ketir, adamdardyń Rabbysy! Shıpa Seniń qolyńda, Senen ózge ony ketirýshi joq»[7] degen sózben dem salatyn.
(Ázhıbıl-bá’sá, Rabbán-nás(ı), bııádıkásh-shıfá(ý), lá káshıfá láhý ıllá Ánt(á)
ALLADAN JAN BAILYǴYN ÁRI MATERIALDYQ BAILYQTY SURAITYN DUǴA
Ibn Masǵud (r.a.) Alla Elshisiniń (s.ǵ.s.) bylaı dep jıi aıtatynyn estigen: «Ia, Alla, rasynda, men Senen Seniń basshylyǵyńdy, taqýalyqty, (kúnádan jaman qylyqtardan) páktikti jáne baılyqty suraımyn»[8].
(Allahýmma, ınnı asáalıýkal-Hýda, ýa týqa, ýal-afafa ýalǵına)
JOQShYLYQTAN, AÝRÝ-SYRQAÝDAN SYIYNÝ
Ia, Alla! Tánime saýlyq ber! Ýa, Alla! Estýime saýlyq ber! Ýa, Alla! Janaryma saýlyq ber! Senen basqa eshbir qudaı joq. Ýa, Alla! Men kúpirlik pen joqshylyqtan Ózińe syıynyp, pana suraımyn. Sondaı-aq, qabir azabynan Ózińe syıynyp, pana suraımyn. Senen basqa eshbir Qudaı joq.
(Allahýmma afını fı bádánı, Allahým- má afını fı sámı, Allahýmma afını fı básarı, lá ıláhá ıllá ánt. Allahýmma ınnı áýzý bıká mınál-kýfrı ýál-fáqrı, ýá áýzý bıká mın azábıl-qabrı, lá ıláhá ıllá á
KEDEILIKTEN, JAMAN MINEZDEN SYIYNÝ
Ia, Alla! Meniń dinimdi durys, úıimdi keń, rızyǵymdy berekeli qylǵaısyń. Ýa, Alla! Qatygezdikten, beıqamdyqtan, qorlyqtan jáne kedeılikten Ózińe syıynyp, pana suraımyn. Ýa, Alla! Kápirlikten, pasyqtyqtan, maqtanshaqtyqtan, sumǵadan jáne rııadan Ózińe syıynyp, pana suraımyn. Ýa, Alla! Kereń, saqaý, alapes bolýymnan jáne jaman aýrýlardan Ózińe syıynyp, pana suraımyn.
(Allahýmma áslıh lı dını ýá ýássı lı dárı, ýá bárık lı fı rızqı. Allahýmma ınnı áýzý bıká mınál-qasýatı ýál-ǵaflátı ýáz-zýllátı ýál-máskánátı, ýá áýzý bıká mınál-kýfrı, ýál-fýsýqı ýásh shıqaqı ýás-sýmatı ýár-rııa-ı ýá áýzý bıká mınás-sýmmı ýál-býkmı ýál-jýzámı ýá sáı-ııl-ásqam).
RIZYQ SURAÝ
Ia, Alla! Kóbeıte gór, kemitpe, syıly qyl da, beıshara qylma, bere gór de, tyıa kórme, bizdi tańda da, qur qaldyrma. Ýa, Alla! Barlyq isterimniń sońyn jaqsart. Dúnıe qorlyǵynan jáne aqyret azabynan qutqar.
(Allahýmma zıdná ýá lá tánqýsná, ýá ákrımná ýá lá týhınná, ýá atyıná ýá lá táhrımná, ýá ásırná ýá lá tý-ássır aláıná. Allahýmma áhsın aqıbátáná fıl-ýmýrı kýllıhá, ýá ájırná mın hızıd-dýnııa ýá azábıl-áhıra).
