INTERNET DINI USTAZ BOLA ALMAIDY

Qazaqtyń uly aǵartýshy ustazy Ybyraı Altynsarın: «…Aıshylyq alys jerlerden, kózdi ashyp jumǵansha, jyldam habar alǵyzdy» dep jyrlap ketkeni anyq. HHI ǵasyr – vırtýaldy álemniń ǵasyry bolǵandyqtan, qazirgi aqparattyq qoǵamda dinı bilim men aqparatty ınternetten izdeıtinder sany kúnnen kúnge artyp keledi. Áleýmettik jeliler, beınejazbalar men túrli saıttar dinı taqyryptardy keńinen taratýda. Degenmen, bul aqparattardyń barlyǵy birdeı shynaıy, durys jáne senimdi derekkózge negizdelmeıdi. Sondyqtan ınternet – dinı ustaz bola almaıdy, ol tek qosymsha qural ǵana bolýy tıis.

Birinshiden, din – óte jaýapty jáne tereń bilimdi talap etetin sala. Dinı úkimder men túsindirmeler arnaıy bilim alǵan, tájirıbeli ustazdar men ǵalymdardyń pikiri arqyly berilýi qajet. Al ınternette kez kelgen adam óz oıyn aıtyp, dinı úkim sekildi tarata alady. Bul – adasýshylyqqa, teris aǵymdardyń taralýyna jol ashady.

Ekinshiden, ınternet arqyly alynǵan aqparattyń senimdiligin tekserý qıyn. Keıbir saıttar men paraqshalar Ekstremıstik nemese destrýktıvti dinı aǵymdardyń yqpalynda bolýy múmkin. Olardyń maqsaty – jastardyń sanasyn ýlap, qoǵamda iritki salý.

Úshinshiden, naqty dinı ustaz ben ınternet arasyndaǵy basty aıyrmashylyq – jaýapkershilik pen túsindirme berý múmkindigi. Shynaıy ustaz shákirtiniń jaǵdaıyn túsinip, naqty suraqqa tolyq jaýap bere alady. Al ınternettegi beıne nemese mátin adamnyń jeke jaǵdaıyn eskerip jaýap bermeıdi.

Tórtinshiden, zaıyrly memleket jaǵdaıynda dinı bilim resmı tirkelgen meshitter men medreselerde, ýákiletti dinı uıymdar arqyly berilýi tıis. Bul – qoǵamnyń dinı qaýipsizdigin qamtamasyz etýdiń mańyzdy tetigi. Sondyqtan jastar men qoǵam múshelerine dinı saýat alý úshin ınternetke emes, resmı dinı mekemelerge, bilikti teologtarǵa jáne QMDB-nyń (Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy) resmı ókilderine júginý usynylady. Internet arqyly din jaıly aqparat alý ońaı bolǵanymen, onyń saldary keıde óte aýyr bolýy múmkin. Sebebi jelide shynaıy bilimdi mamandardan bólek, bilimi taıaz nemese teris baǵyttaǵy adamdar da pikir taratady. Olardyń maqsaty — dinı bilim berý emes, óz oılaryn nasıhattaý, keıde jastardy adastyrý bolýy múmkin. Kóp jaǵdaıda adamdar durys aqparat pen jalǵan aqparattyń aıyrmasyn ajyrata almaı, dinı ustanymyna keri áser etetin málimetterge tap bolady. Bul ásirese jastar úshin qaýipti, óıtkeni olar dindi endi úırenip jatqan, kózqarasy qalyptaspaǵan kezeńde bolady.

Sondyqtan dinı suraq týyndasa, ınternetten emes, meshittiń ımamyna, teolog mamanǵa nemese resmı dinı basqarmaǵa júginý kerek. Áleýmettik jelilerde belgisiz paraqshalardyń ýaǵyzdaryna synı kózqaraspen qaraý qajet. Ár aqparattyń derekkózin tekserý – ár adamnyń óz jaýapkershiligi.

Dinı saýaty bar adam jalǵan ýaǵyzǵa ermeıdi, óz senimin durys qalyptastyrady jáne qoǵamda tatýlyq pen turaqtylyqqa úles qosady. Al dinı saýatsyzdyq – Ekstremıstik jáne destrýktıvti aǵymdarǵa jol ashady. Qorytyndylaı kele, ınternet – aqparat kózi, biraq dinı ustaz emes. Dindi úırený — jaýapty is. Durys dinı bilim – qoǵamdaǵy turaqtylyq pen birliktiń kepili. Sondyqtan dinı bilimdi tek senimdi, resmı derekkózderden alý — ár azamattyń mindeti men jaýapkershiligi.

 A.JUMASh,

 Aqparattyq túsindirý jumystary jáne

 BAQ-pen baılanys bóliminiń maman-teology

Kazislam.kz