KÚIZELIS
Kúızelis, qysym, jabyrqaý men mazasyzdyqtyń eń basty sebepteriniń biri – adamnyń óz ishinde oryndaý qajettigin jaqsy biletin, biraq keıinge qaldyrǵan isteriniń jınalýy. Osylaısha ol óz ishinde – bir jaǵynan isteýge degen umtylys pen ekinshi jaǵynan bastaýǵa dármensizdik arasyndaǵy jasyryn kúresti bastan keshiredi. Árbir keıinge qaldyrylǵan kúnmen birge jaǵymsyz sezimder de kóbeıe túsedi: ar-ujdannyń qyspaǵy, jalqaýlyq, kúızelis. Aqyr sońynda, ister qalaı jınalsa, solaı ishki qysym da jınalyp, adamnyń rýhyn álsiretip, dármensizdik pen túńilý sezimin týdyrady. Tańǵalarlyǵy, bastapqyda ońaı kóringen kóptegen ister ýaqyt óte kele keıinge qaldyrý saldarynan qııal men úreıdiń taýyna aınalady.
Bul minez-qulyq, ádette, adamnyń óz mindetterin oryndamaı, olardy birtindep jınaqtaýynan týyndaıdy. Alǵashynda ol az ǵana keıinge qaldyrýdan, “keıin isteımin” degen buldyr ýádeden bastalady. Biraq ýaqyt óte kele dármensizdik sezimi uıalap, adam ózin aıyptaý men mazasyzdyqtyń sheńberine túsedi. Sol sátte árbir keıinge qaldyrylǵan is óziniń tabıǵatynyń emes, adamnyń álsizdiginiń aınasyna aınalady. Shyn máninde, adamdy qajytatyny istiń aýyrlyǵy emes, onyń oryndalmaı turǵan oıynyń salmaǵy men aıaqtalmaǵan isti únemi oılap júrýi.
Keıinge qaldyrý – jaı ǵana jaman ádet emes, ol kóbinese adamnyń óz kemshilikterimen nemese sátsizdik qorqynyshymen betpe-bet kelýden qashýynyń psıhologııalyq tetigi. Neǵurlym adam qashqan saıyn, soǵurlym ishki mazasyzdyq tereńdeı túsedi. Sondyqtan isti bastaý – tipti kishkene qadam bolsa da – shyn máninde ózińmen betpe-bet kelý jáne ómirińniń tizginin qaıta qolǵa alý degen sóz.
Ishki tynyshtyq pen qýanyshqa jetkizetin eń mańyzdy sebepterdiń biri – isti birden bastaý, minsiz sátti kútpesten áreket etý. Árbir kishkentaı jetistik adamǵa jaǵymdy Energııa beredi, rýhanı jeńildik sezimin syılaıdy, jáne óz kúnin, ómirin basqarýǵa bolatynyna senim uıalatady. Ádetke aınalǵan belsendilik adamnyń ishinde ózindik tártip pen ózine degen senimdi qalyptastyrady. Osylaısha onyń tıimdiligi artyp, oıy aıqyndalyp, eńbek etý – aýyrtpalyq emes, raqatqa aınalady. Ýaqyt óte kele mundaı bastamashyldyq adamnyń ómir salty men ishki bolmysyna aınalyp, ony júıeli, sergek jáne rýhanı qýatty etedi.
Bul qaǵıdany ımanı turǵydan tárbıelik negiz de qýattaıdy. Óıtkeni musylman adam ýaqyttyń – úlken nyǵmet ári jaýapkershilik ekenin biledi. Jaqsy iske ne mindetti iske birden kirisý – Allanyń sáttilik nyshany, al keıinge qaldyrý – shaıtannyń azǵyrýy. Árbir mindetin ýaqytynda atqarǵan sát – júrekke tynyshtyq, ómirge bereke jáne janǵa sabyr ákeledi.
Iman turǵysynan alǵanda, ýaqyt – adamnyń eń qymbat kapıtaly jáne ol úshin suraqqa tartylady. Mindetterdi ýaqytynda oryndaý – ómir nyǵmetine adal qaraýdyń bir kórinisi. Al keıinge qaldyrý – adamdy berekeden aıyryp, júrekti bos áýrege salatyn nápsi men shaıtannyń aılasy. Shynaıy qýanysh pen rýhanı tynyshtyq – bos ýaqyttan emes, isteý men nátıjeden týady.
Sondyqtan tynysh ómir men kúızelis arasyndaǵy aıyrmashylyq istiń kóptiginde emes, oǵan degen kózqarasta. Biri isti bastap, jeńildik tabady, al ekinshisi qashyp, sharshaıdy.
Búgin basta – tipti bir kishkentaı qadam bolsa da, árbir qadam seni ishki tynyshtyqqa jaqyndatady.
