Memleket basshysynyń Qazaqstan halqyna úndeýi

Qurmetti qazaqstandyqtar, otandastar!  Ardaqty aǵaıyn! Qadirli áriptesterim,«Nur Otan» partııasynyń músheleri!

Memleketimizdiń asa mańyzdy tarıhı sátterinde halqyma úndeý joldaıtynymdy bilesizder. Búgin de barshańyzǵa úndeý jarııalaǵaly otyrmyn. Biraq, búgingi úndeýdiń mańyzy zor. Men Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti retindegi ókilettigimdi toqtatý jóninde sheshim qabyldadym. Bul ­– ońaı sheshim emes. Bıyl elimizdiń eń joǵary laýazymyndaǵy qyzmetimdi atqaryp kele jatqanyma 30 jyl tolady. Halqym maǵan táýelsiz Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti bolý múmkindigin berdi.   

Keńes ımperııasy qulaǵan sátte bizdiń saıasatymyz ben Ekonomıkamyz quldyrap qaldy. El ishinde qobaljý men túsiniksiz jaǵdaı oryn aldy. Ishki jalpy ónim eki ese qysqardy, azyq-túlik pen halyq tutynatyn taýarlardyń tapshylyǵy aıqyn sezildi. Bir mezette iri zaýyttardyń bári toqtap qaldy. Dúnıe tóńkerilip ketkendeı kórindi. Bul synaq bolatyn. Biz odan súrinbeı ótip, damýdyń qazaqstandyq jolyn salýǵa belsene kirisip kettik.

Bizdiń úshtuǵyrly mindetimiz – naryqtyq Ekonomıka qurý, totalıtarlyq ıdeologııalyq júıeni buzý jáne qoǵamnyń barlyq ınstıtýttaryn jańǵyrtý boldy. Biz muny zamanaýı demokratııalyq memleket – Qazaqstan Respýblıkasyn qurý úshin jasadyq.

Biz álsiz Ekonomıkamen jáne jaǵdaıy joq azamattarmen demokratııalyq ınstıtýttar qalyptastyrý múmkin bolmaıtynyn túsinip, Ekonomıkany damytý jáne azamattardyń ál-aýqatyn arttyrý isine basa mán berdik. Sonyń nátıjesinde Ekonomıkamyzdy 15 ese, al halyqtyń tabysyn 9 ese (dollarmen eseptegende) arttyryp, kedeıshilik deńgeıin 10 esege jýyq qysqarta aldyq.

Biz 2007-2012 jyldardaǵy aýqymdy álemdik qarjy daǵdarysyn qosa alǵanda, kezdesken qıyndyqtardyń bárin eshkimniń kómeginsiz jáne tabysty eńsere bildik. Qazaqstan agrarly Ekonomıkadan ónerkásiptik-servıstik Ekonomıkaǵa ótti. Eldi ındýstrııalandyrý jáne ýrbanızatsııalaý protsesi júrip jatyr. Shıkizat sektoryna álemniń iri ınvestorlary keldi. Sonyń arqasynda munaı-gaz sektoryndaǵy kúrdeli jobalardy júzege asyra aldyq. Shıkizat resýrstary esebinen qazaqstandyqtardyń bolashaq urpaǵy úshin qor quryldy. Qazaqstan jahandyq Ekonomıkanyń ajyramas bóligine aınaldy. Investıtsııa tartyp, álemniń barlyq derlik elderimen saýda-sattyq júrgizip kelemiz.

Elimizdiń jańa ınfraqurylymdyq dińgegi boı kóterdi. Eldiń barlyq óńirin avtomobıl joldary men temir jol jelisi baılanystyrady. Al, avıatsııa marshrýttary álemniń túkpir-túkpirine barýǵa múmkindik berip otyr.  Qazaqstan tek aýmaǵy jaǵynan ǵana iri memleketke aınalǵan joq. Búginde azamattarymyzdyń sany 18 mıllıonnan asty. 20 mıllıonǵa jetetin kún de alys emes. Biz álemdegi ozyq damyǵan 50 eldiń qataryna qosyldyq. 2050 jylǵa deıingi damý baǵdarlamasy ázirlendi. Maqsatymyz – ozyq damyǵan 30 eldiń qataryna ený.

Biz qıraǵan KSRO-nyń ornynda zamanaýı naryqtyq Ekonomıkasy bar, tabysty Qazaqstan memleketin quryp, kópultty jáne kópkonfessııaly elimizde beıbitshilik pen turaqtylyqty qalyptastyrdyq. Kópǵasyrlyq tarıhymyzda alǵash ret Qazaqstan Respýblıkasynyń halyqaralyq-quqyqtyq turǵydan moıyndalýyn qamtamasyz ettik. Memleket retinde bederlenbegen Qazaqstandy álem kartasyna engizdik. Bizdiń óz Týymyz, Ánuranymyz, Eltańbamyz bar.  

Biz 90-jyldardaǵy eń kúrdeli kezeńde «Bolashaq» baǵdarlamasy boıynsha mamandar daıarlaý isin qolǵa aldyq. Jastardyń laıyqty bilim alyp, álemdik tájirıbeni zertteýine múmkindik týǵyzdyq, sondaı-aq olardyń elimizge óz paıdasyn tıgizýine jol ashtyq.

Jahandy daǵdarys jaılaǵanyna qaramastan, biz Astanada álemdik deńgeıdegi ýnıversıtet ashyp, zııatkerlik mektepter saldyq. Egemendikke ıe bolǵan  jyldarda dúnıege kelgen jastarymyz memleket qamqorlyǵyn baǵalaı biledi dep senemin. Olar – táýelsiz Qazaqstannyń túlep ushqan jas qyrandary.Jastardyń elimizdi qorǵap, ony nyǵaıta túsetinine, ózderiniń bar bilimi men kúsh-qýatyn Otanymyzdy órkendetýge jumsaıtynyna senimdimin.

Elimizdiń tarıhynda alǵash ret óz elordamyzdy turǵyzdyq. Astana – barlyq jetistikterimiz ben jeńisterimizdiń jarqyn kórinisi. Osynyń bárin sizdermen birge jasadyq, qurmetti qazaqstandyqtar.

Osy jyldarda ótken barlyq saılaýlarda sizder maǵan senim artyp, bastamalaryma qoldaý bildirdińizder. Maǵan uly halqyma, týǵan jerime qyzmet etý baqyty buıyrdy. Barshańyzǵa – halqyma zor rızashylyǵymdy bildirip, basymdy ıemin.Osyndaı qoldaýdyń arqasynda sizderdiń senimderińizdi aqtaý úshin men bar kúsh-jigerimdi, densaýlyǵymdy, ýaqytymdy aıamaı adal qyzmet ettim.   

Ózderińiz bilesizder, zańdarymyzǵa sáıkes men Tuńǵysh Prezıdent – Elbasy (Ult kóshbasshysy) mártebesine ıe boldym. Eleýli ókilettigi bar Qaýipsizdik Keńesiniń Tóraǵasy retinde qyzmet ete beremin. «Nur Otan» partııasynyń Tóraǵasy, Konstıtýtsııalyq Keńestiń múshesimin. Iaǵnı ózderińizben birge bolamyn. Elimizdiń, halqymyzdyń qamy – meniń múddem bolyp qala beredi.

Táýelsiz Qazaqstan memleketiniń negizin qalaýshy retindegi aldaǵy mindetim – basshylardyń jańa býynynyń bılikke kelýin qamtamasyz etý. Olar elimizdi jańǵyrtý protsesterin jalǵastyratyn bolady.

Qazaqstandaǵy bılik sabaqtastyǵy konstıtýtsııalyq turǵydan rettelgen. Prezıdenttiń ókilettigi merziminen buryn toqtatylǵan jaǵdaıda onyń ókilettigi qalǵan merzimi aıaqtalǵanǵa deıin Senat tóraǵasyna beriledi. Sodan keıin jańa Prezıdent saılaýy bolady.

Qazir Parlament Senatynyń tóraǵasy Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev. Ony sizder jaqsy bilesizder. Ol Máskeý memlekettik halyqaralyq qatynastar ınstıtýtynyń túlegi, ǵylym doktory. Aǵylshyn jáne qytaı tilderin erkin meńgergen. Basshylyq laýazymdarda qyzmet etip, mol tájirıbe jınady. Elimizdiń syrtqy saıasatynyń qalyptasý jyldarynda Syrtqy ister mınıstri, Premer-Mınıstrdiń orynbasary jáne Premer-Mınıstr, Senat Tóraǵasy boldy. Elimizdi, onyń Ekonomıkasy men saıasatyn jetik biledi. Birikken Ulttar Uıymy Bas hatshysynyń orynbasary bolyp jumys istedi. Bul – onyń dıplomat retinde sińirgen eńbeginiń jáne Qazaqstanǵa degen zor senimniń jemisi. Ol Qazaqstan táýelsizdiginiń alǵashqy kúnderinen bastap menimen birge jumys istep keledi. Men ony jaqsy bilemin. Ol – adal ári jaýapkershiligi joǵary azamat. Elimizdiń ishki jáne syrtqy saıasatyn jan-jaqty sezinedi. Ol barlyq baǵdarlamalardy ázirleýge jáne qabyldaýǵa atsalysty.

Qasym-Jomart Kemeluly Qazaqstandy basqarýǵa naǵyz laıyqty azamat dep senemin.  

Qurmetti otandastar!

Biz álemniń bir orynda turmaı, únemi ózgerip jatqanyn kórip otyrmyz. Jańa múmkindiktermen qatar jahandyq jańa tehnologııalyq jáne demografııalyq syn-qaterler týyndap, álemdik tártip turaqsyzdana túsýde. Árbir urpaqtyń atqaratyn óz mindetteri bar. Men jáne meniń zamandastarym elimiz úshin qoldan kelgenniń bárin jasadyq.

Onyń nátıjeleri ózderińizge belgili. Álem ózgerip, jańa býyn keledi. Bul – tabıǵı protsess. Olar óz zamanynyń problemalaryn sheshetin bolady. Sondaı-aq, elimizdi odan ári órkendetý úshin bar kúsh-jigerin jumyldyrýǵa tıis. Álemmen birge biz de ózgerýge tıispiz. Jas qazaqstandyqtarǵa aıtarym: táýelsiz Qazaqstanymyzdy, ortaq Otanymyzdy, Máńgilik elimizdi saqtaı bilińizder. Bul – bizdiń halqymyz, bizdiń uly babalarymyzdyń jeri. Otanymyz da, jerimiz de bir. Halqymyzdyń dostyǵy men birligin, bir-birimizge degen senimdi saqtap, elimizdegi árbir azamattyń tól mádenıeti men dástúrin qurmetteı bilińizder. Sonda ǵana biz myqty bolyp, syn-qaterdiń bárine tótep beremiz. Sonda ǵana biz órkendeıtin bolamyz.

Qurmetti qazaqstandyqtar! Meniń otandastarym!

Men búgingi sózimdi sizderdiń árqaısyńyzǵa arnaımyn. Elimizdiń aldynda aýqymdy mindetter tur. Jetistikke jetetinimizge senemin. Men Qazaqstannyń bolashaǵyn qalaı elestetemin? Bolashaq qazaqstandyqtar bilimdi, úsh tilde sóıleıtin, erkin adamdardyń qoǵamyn qalyptastyratynyna nyq senimdimin.  Olar – álemniń azamattary. Olar dúnıeni sharlaıdy. Olar jańa bilim alýǵa qushtar. Olar – eńbeksúıgish. Olar – óz eliniń patrıottary.

Qazaqstan 2050 jyly jalpyǵa ortaq eńbek qoǵamyna aınalady dep senemin.

Bul – bári de adam ıgiligi úshin jasalatyn, Ekonomıkasy myqty memleket. Onyń bilim salasy da, densaýlyq saqtaý salasy da úzdik bolady. Onda beıbitshilik pen tynyshtyq saltanat qurady. Azamattary erkin ári teń quqyly, al bıligi ádiletti bolmaq. Mundaı elde zań ústemdik etedi. Men durys jolmen kele jatqanymyzǵa senimdimin. Bizdi týra joldan eshteńe de taıdyra almaıdy. Eger biz kúshti bolsaq, bári de bizben sanasady.

Eger biz áldeqandaı kúshke nemese basqa bireýge úmit artsaq, qol jetkizgen jetistiktiń bárinen aırylamyz.