Men saǵan bala emespin!
«Áıelimniń eki balammen qosa maǵan da balasyndaı qaraýyna ashýlanamyn». Bul bir otaǵasynyń sózi. Ol áıeliniń ýaqyt óte kele ózine osylaı qaraıtynyna yzalanady. Birshama ýaqyttan keıin áıeli jaǵdaıdy tipten ýshyqtyryp «Nege buny aldyń? Ol dosyńmen nege kezdestiń? Shulyǵyńdy ana jerge tastamaýyń kerek edi» degen sekildi sózder aıta bastaǵan. Ári otbasylarynda kıkiljińder týyndaǵan. Analyq – árıne tabıǵı sezim. Alaıda áıelder balaǵa qaraıtyn bul sezimmen kúıeýlerine de qaraǵanda túsinispeýshilik týyndaıdy. Janashyrlyq pen meıirim, qorǵap júrý sekildi sezimderin ýaqyt óte kele jubaıyna kórsetkende, kúıeýi oǵan keri reaktsııa tanytady. Tipti birshama ýaqyttan keıin bundaı is-áreketter shańyraqty shaıqaıtyndaı jaǵdaıǵa keledi.
Bunyń sebebi adamnyń balalyq kezimen baılanysty. Úılengende analyq róli aýyr basatyn áıeldiń, sirá, tym báıek anasy bolǵan dep topshylaıdy psıhologtar. Ana tym ýaıymshyl bolyp, jıi baqylaý jasaıtyn bolsa, balanyń ózinen alystaýyna múmkindik bermeıdi. Osylaı anasynan nemese ákesinen aırylmaǵan, solardyń qasıetin boıyna sińirgen balalar úılengen ýaqytta jubaılaryn balalarymen «shatastyrady». Iaǵnı balalarǵa kórsetetin qorǵashtaýyn erlerine de kórsete bastaıdy. Osydan kelip, úılengende qıyndyqtarǵa kezigedi. Erli-zaıyptylardyń birinde kúızelis ne ashýyn ustaı almaý jaǵdaıy baıqalýy múmkin. Psıhologtar bundaı jaǵdaıda terapııany usynady.
Keıde áıeline kúıeýi balaǵa qaraǵandaı qaraıtyn oqıǵalar da kezdesedi. Bul másele kóbine balalarǵa keri áserin tıgizedi. Psıhologtardyń aıtýynsha, áıel kúıeýine bala sekildi qaraıtyn otbasylarda úıdegi ul ákesine jaqyndamaı, ony osal dep qabyldaıdy. Nemese keri jaǵdaıda qyz bala anasyna uqsas jaǵdaılardy oılaıdy. Kúshti bolý úshin ákesindeı bolýdy tańdaıdy. Erkekshora bolyp ósedi.
Ózine bala sııaqty qaralǵan erkek aldaýǵa beıim turady
Ásili qaı sezim de ásire ketse, zııandy. Sondyqtan analyq sezimniń shegi de anyqtalýy kerek. Nege deseńiz, otbasy keńesshisileri sońǵy jyldary elimizde artyp bara jatqan ajyrasýlardyń da buǵan qatysy bar degen pikirde. Aıtýlarynsha, ózine bala sekildi qaralatyn keı erkekter aldaýǵa beıim turady. Er kisiniń anasy da balaǵa qysym júrgizetin bolsa, ári enesi de sondaı bolsa, bul onyń áıelinen de alystaı túsýine sebep. Jubaıyn anasymen birdeı kórgendikten, jasaǵan qateler men aldaǵandyǵyn jubaıymen erkin túrde bólise alady. Óıtkeni analar keshiredi. Qanshalyqty sotqarlyq jasalsa da, ana rólindegi áıeliniń de ózin keshiretindigin oılaıdy. Áıel kúıeýine bala sekildi qaraǵan saıyn kúıeýiniń de ońdy-soldy júristeri azaımaıdy. Psıhologtar bul jaǵdaıǵa mynandaı mysal beredi: «Maǵan kelgenderdiń arasynda áıelin aldap júrgen bir er kisi de boldy. Ákesi de sheshesin aldaıtynyn, biraq sheshesi ony keshiretindigin aıtty».
Ne isteý kerek?
Áıeli ózin balasynǵan jaǵdaıda er kisi áıeline eskertý jasaýy kerek. Mańyzdysy, áıel de, er kisi de óziniń tulǵalyq ereksheligin saqtaǵany jón. Balalardyń anasy erine áıel ekenin bilýi kerek. Erli-zaıyptylar bir-birine eskertý jasap, qate is- áreketterin túzetýi maqul. Bir-birine kómek berip, anaǵurlym jaqsy otbasyn qurýǵa talpynýy kerek.
Jubaıy ózinen basqa tulǵa ekenin, onyń basqasha oılaýy múmkin ekenin, ózgeshe sheshim qabyldaýy múmkin ekenin bilýi tıis. Ári buǵan quqyly ekenin bilse, jubaıyn baqylap otyrý ýaqyt ótken saıyn azaıary sózsiz.
Jubaılar bir-birin ózine uqsatýǵa talpynbaı, ony óz ereksheligimen qabyldaýǵa tyrysýy kerek.
