NADANDYQ TÝRALY

Adam balasy tabıǵatynan aqyl-esi bar bolyp jaratylǵandyqtan kóptegen jaqsy qasıetterdiń ıesi ekendigin bárimiz bilemiz.

Alaıda, adamdardyń keıbireýlerinde barlyq jaqsy qasıetterdi joqqa shyǵaratyn óte jaman qasıetter de tabylady.

Solardyń ishindegi eń soraqy qasıettiń biri - nadandyq.

Ol - adamnyń jeke basynyń bilimsizdigin,parasatyzdyǵyn, qarańǵylyn,mádenıetsizdigin, oı--órisiniń óte tómendigin bildiredi.

Nadandyq tek bilimsizdikpen ǵana anyqtalmaıdy, óıtkeni. ol joǵary bilimdi adamdar arasynda da oryn alady.

Nadandyqtyń taǵy bir kórinisi--máńgúrttik. Nadan adamda basqalarǵa degen izgilik, jyly júrek degen joq. Onda týǵan jerge, tarıhqa, mádenıetke, tilge degen qurmet bolmaıdy. Nadan adam halyqtyń salt--dástúrin, ádet--ǵurpyn, óziniń ata--tegin, sózdiń narqy men parqyn bilmeıdi, bilgisi de kelmeıdi, óz paıdasynan basqany oılamaıdy.

Islamnyń áıgili ǵalymy, mıstık Seıed ben Tavýs: "Aqyldy adamǵa jaqyn bol, nadandarǵa uqsamaý úshin olardan qashyq bol"--degen eken.

Nadandyq týraly, odan aýlaq bolý týraly Abaıdyń qara sózderinde aıtylyp, Ybyraı Altynsarınniń áńgimelerinde de jazylǵan.

"Nadandyq bárimizdiń ortaq jaýymyz bolady. Ǵylym gaýhar-- baǵasy joq, nadandyq degen kesel onyń daýasy joq." - degen sóz bar.

Onyń dáleli mynadaı:

Kúnderdiń birinde hazireti Isa serikteriniń bir tobymen sóılesip otyrǵan kezde, serikteriniń biri oǵan: "Ýa, paıǵambar! Siz Allanyń qalaýymen ólgenderdi tiriltip, naýqastardy emdep, soqyrlardyń kózin ashtyńyz. Jáne, siz, em qonbaıtyn alapes syndy juqpaly aýrýǵa shaldyqqan naýqastardy emdedińiz. Sondaı--aq, sal aýrýyna shyrmalǵan adamdardy da emdep, olar tósek tartyp jatqan jerlerinen turatyn boldy. Endi siz emdeı almaıtyn aýrý bar ma?"-- dep surapty.

Sonda hazireti Isa: "Iá men nadan adamdardy emdeı almadym" -- dep jaýap beripti.

Álgi adam qaıtadan: "Nadandyq ta aýrýdyń bir túri me? Eger aýrý bolsa, onyń belgileri qandaı?"-- dep suraıdy.

Hazireti Isa oǵan: "Nadan adam ózine--ózi rıza. Ol óz kózqarasy men isterin joǵary sanap, esh ýaqytta óziniń qatesin moıyndamaıdy"-- depti.

Al,endi nadandyq jaıly uly adamdardyń aıtqandaryna nazar aýdaraıyq,dostar:

"Nadandyq degenimiz--tozaq odan shyǵar jol joq.

Tozaqqa jetektep kirgizetin-- tek qana nadandyq".

Rashıd--ád--dın

"Nadandyq - degen aýrýdy eshkim emdeı almaıdy. Nadan kózi bolsa da soqyr, tiri júrse de ólik.

Nadan adam---máýesiz aǵash".

Júsip. Balasaǵunı

"Ózgeniń pikirin ıemdenip ketý--nadandyq Hám nıeti aram adamǵa laıyq.

Tek bir ǵana jaqsylyq bar ol--bilim,

Tek bir jamandyq bar ol--nadandyq".

Sokrat

"Adamnyń boıynda bir ǵana kúsh bar soıqan. Ol--nadandyq".

V. Gıýgo

"Nadandyq--aısyz, juldyzsyz--tún".

Tsıtseron

"Nadanǵa úgit aıtýdyń keregi joq, ol báribir uqpaıdy".

A. Iýgenekı

"Nadandar bilimdi adamdy kóre almaıdy".

S. Saraıı

"Kimde--kim bir nárseniń paıdaly nemese zııan ekenin bilmese, onda óziniń nadandyǵyn kórsetkeni".

Ibn Nýjaım

"Pasyqtyq--nadannan shyǵady".

A. Naýaı

"Kúlli adam balasyn qor qylatyn úsh nárse bar: Olar nadandyq, erinshektik jáne zulymdyq".

Abaı

"Nadandyq, pańdyq, tákapparlyq, asqaqtyq ne aıtqyzbaıdy".

Ǵabıt Músirepov

Nadandyqtyń belgisi - adamnyń ózin--ózi maqtaýy.

Bı-sheshender sózi

Jeliden alyndy