Túnniń biz bilmeıtin syrlary...
Alla Taǵala Quranda:
وَجَعَلْنَا نَوْمَكُمْ سُبَاتًا. وَجَعَلْنَا اللَّيْلَ لِبَاسًا. و جعلنا النهار معاشا
«Uıqylaryńdy damyldap tynyǵýdyń birden-bir joly qyldyq. Túndi (beıne bir) jamylǵy, al kúndizdi tirshilik ýaqyty qyldyq»,[1] - dep buıyrdy.
Uıqynyń paıdasy Allanyń qarańǵylyǵy arqyly bolady. Amerıkanyń Arızona ýnıversıtetiniń zertteýshi ǵalymdary ǵylymı zertteýler nátıjesinde uıqynyń qarańǵylyq ýaqytynda adam densaýlyǵyna paıdaly bolýyn jáne adamnyń ımmýnıtetiniń kúsheıýine úlken áseri bar ekenin rastady. Sonymen birge, ǵalymdar qarańǵylyqta adam organızminen sút bezi obyry men prostatıt aýrýlaryna qarsy turýda róli zor – «melatonın» gormony bólinetinin aıtyp ótti.
Bul zertteýler organızmnen bólingen melatonınniń rak kletkalarynyń damýyn tejeıtinin anyqtady. Jaryq bólmede bul gormon jumys istemeıdi eken. Ǵalymdar bul - Alla jaratqan tabıǵı emniń qarańǵy túndi paıdalanǵanda ǵana jumys isteıdi deıdi.
Qarańǵylyq - raktan belgili ýaqytta ǵana qorǵan bolady. Qarańǵy tún adam organızmine belgili bir gormondar bólgen sııaqty, kúndizgi jaryq ta adam organızmine paıdaly basqa gormondardy (serotonın) bóledi. Bul - gormondar ımmýnıtetti kúsheıtip, organızmdi kóptegen aýrýlardan qorǵaıdy.
Quran Kárimniń «Ǵafır» súresinde: اللَّهُ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَشْكُرُونَ
«Ol - tynyǵyp damyldaýlaryń úshin túndi, aınalany emin-erkin kórip, tirshilik ete alýlaryń úshin kúndizdi jaryq qylyp jaratqan Alla...», - dep keledi.
Joǵaryda aıtylǵan túnniń qarańǵylyq ýaqytynyń eń paıdaly ýaqyty - keshki 22:00 den bastap túngi 01.00 ge deıingi aralyqta bolyp tabylady. Sondaı-aq, keıde uıyqtasaq ta, bólmemizge jaryq qosyp nemese qalta telefonynyń jaryǵyna qarap jatyp uıyqtaý organızmnen melatonınniń bólinýin tejeıtinine kózimiz jetti.
Kerek deseńiz, musylman ǵalymdary asqa jıyrma tórt saǵat jaryq janyp turatyn jerdegi ferma taýyqtarynan góri úıde asyralatyn: túnde óz ýaqytynda uıyqtap, kúndiz jem jeıtin taýyqty paıdalanýǵa da keńes beredi. Allanyń zańynan esh kemshilik tabylmaýy aqıqat. Tek adam balasy sol zańdylyqqa sáıkes ómir súrse, eki dúnıede baqytty bolar edi.